Հայաստանի Հանրապետութեան վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան վստահեցուց՝ երբեք, որեւէ քննարկման ժամանակ խօսք չէ եղած եւ խօսք չի կրնար ըլլալ Տաւուշի մարզի որեւէ գիւղ Ատրպէյճանին յանձնելու մասին:
ՀՀ վարչապետը այս մասին յայտատարեց ասուլիսի ընթացքին՝ ի պատասխան այն հարցումին, որ Ատրպէյճանը կը շարունակէ տարածքային պահանջներ ներկայացնել ՀՀ-ին՝ հայկական կողմէն պահանջելով իրենց յանձնել Տաւուշի մարզի չորս գիւղ։
Նիկոլ Փաշինեանի կարծիքով՝ այդ հարցին շուրջ կայ որոշակի թերըմբռնում եւ թիւրըմբռնում:
«Նախ արձանագրենք, թէ ո՞րն է Հայաստանի Հանրապետութիւնը, որպէսզի այդ արձանագրումից ելնելով՝ կարողանանք յստակ ձեւակերպել, թէ որտե՞ղ, ինչպէ՞ս Ատրպէյճանն ունի տարածքային պահանջներ ՀՀ-ի նկատմամբ եւ որտե՞ղ է, որ, ըստ էութեան չունի կամ հնարաւոր է՝ չունի տարածքային պահանջներ ՀՀ-ի նկատմամբ», նշեց Փաշինեան՝ ներկաներուն ցոյց տալով ՀՀ տարածքի քարտէզը։
Առաջարկելով մէկ կողմ թողել Ատրպէյճանը՝ վարչապետը առաջարկեց հանդէս գալ սեփական ելակէտէն։
«Ասւում է, որ ՀՀ կառավարութիւնը պատրաստւում է Տաւուշի մարզի գիւղեր յանձնել Ատրպէյճանին։ Երբեք, ոչ մի քննարկման ժամանակ խօսք չի եղել եւ խօսք չի կարող լինել Տաւուշի մարզի որեւէ գիւղ յանձնելու մասին», ընդգծեց Փաշինեան՝ յաւելելով, որ Հայաստանի Հանրապետութեան տարածքում Ատրպէյճանի հնչեցուցած անուններով գիւղեր երբեք չեն եղած՝ ոչ միայն Խորհրդային ժամանակներուն, այլեւ անկէ յետոյ։
Արտաքին Ուժերը Նպատակ Ունէին ԼՂ-էն Հայերը Վայրկեան Առաջ Դուրս Բերել Եւ Հայաստանի Մէջ Իշխանափոխութիւն Ընել
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան պարզաբանեց, թէ ինչու 2023 թուականին Լեռնային Ղարաբաղի դէմ ատրպէյճանական յարձակման ժամանակ յայտարարած է, որ այդ պահին Լեռնային Ղարաբաղի քաղաքացիական բնակչութեան ուղիղ սպառնալիք չկայ։ Մամուլի ասուլիսի ժամանակ վարչապետը նշեց, որ ինքը այդ յայտարարութիւնը ըրած է, որ Լեռնային Ղարաբաղի հայերուն Լեռնային Ղարաբաղի մէջ մնալու հնարաւորութիւն ստեղծուի։
«Ես տեսնում էի, որ ամէն ինչ արւում է, որպէսզի Լեռնային Ղարաբաղի հայերը դուրս գան րոպէ առաջ։ Եւ իմ ուղերձն այն էր, որ պէտք չի րոպէ առաջ դուրս գալու մասին մտածել, որովհետեւ դուրս գալու բնագիրը միշտ էլ կայ՝ այսօր, վաղը։ Եւ այդ պահին ռազմական գործողութիւնները դադարեցուած են եղել, ինչը չի նշանակում, որ մենք քաղաքական գնահատականը փոխել էինք ցեղային զտումների վտանգի։ Իմ յայտարարութիւնից յետոյ չեմ յիշում Լեռնային Ղարաբաղում քաղաքացիական բնակչութեան շրջանում սպանութիւններ եղե՞լ են, թէ՞ ոչ։ Ցաւալի դէպք եղաւ պենզինի լցակայանի հետ կապուած, որը էլի րոպէ առաջ դուրս գալու տրամաբանութեան մէջ էր, երբ ամբողջ կառավարումը կորցնելով, մարդկանց ասում էին՝ գնացէք, այդ անգարներից պենզին վերցրէք՝ առանց վերահսկողութեան եւ առանց որեւէ բանի», ընդգծեց Փաշինեան։
Վարչապետը այդ օրերուն կը տեսնէր, որ արտաքին ուժեր կային, որոնք նաեւ կը դրդէին ցեղային զտումները կազմակերպող հիմնական ուժին եւ անոնց կ’աջակցէին, որ Լեռնային Ղարաբաղի հայերը վայրկեան առաջ դուրս գան։
«Ինչի՞ համար, որովհետեւ յայտարարել էին Հայաստանում իշխանափոխութեան մեկնարկի մասին եւ տեսնում էին, որ Հայաստանում իրենց միջոցները չեն հերիքում յեղափոխութիւն անելու համար եւ նրանց հարկաւոր էր թէկուզ Ղարաբաղի գնով միջոց բերել Հայաստան, որպէսզի այստեղ յեղափոխութիւն տեղի ունենայ։ Եւ միջին վիճակագրական լրահոսի ընթերցողը սա կը տեսնէր եւ չի կարող չտեսնել մինչեւ օրս։ Եւ այդ նկրտումները շարունակւում են։ Չստացուեց՝ էլի կը փորձենք», եզրափակեց Փաշինեան։
2023 Թուականի Սեպտեմբերին Արտաքին Ուժերը Կ’ուզէին Լուծել Հայաստանի Հարցը
2023 թուականի Սեպտեմբերին արտաքին ուժերը կ’ուզէին լուծել Հայաստանի հարցը եւ փակել զայն ամբողջութեամբ։ Մամուլի ասուլիսի ժամանակ այս մասին յայտնեց վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան։
«1996 թուականից Ղարաբաղի հարց գոյութիւն չի ունեցել եւ 2023 թուականի Սեպտեմբերին արտաքին ուժերը ուզում էին Հայաստանի հարցը լուծեն եւ փակել ամբողջութեամբ։
«Աւելին ասեմ՝ ինչպէս եղաւ, որ 2021 թուականի Մայիսին ատրպէյճանական զօրքերը Հայաստանի ինքնիշխան տարածք ներխուժեցին այն ժամանակ, երբ խորհրդարանը լուծարուած էր եւ վարչապետը հրաժարական էր տուել՝ երկրում ո՛չ խորհրդարան կար, ո՛չ կառավարութիւն։ «Ինչո՞ւ դա տեղի ունեցաւ 2021 թուականի Մայիսի 12-ին, երբ բոլոր որոշումները ուժի մէջ էին մտել։ Օրինակ՝ ինչո՞ւ Մայիսի 5-ին, Մայիսի 2-ին, Ապրիլի 30-ին, Ապրիլի 25-ին տեղի չունեցաւ։ Այդ հարցը չի կարող չծագել։ Եւ միւս կողմից էլ ասում էին, թէ ինչո՞ւ ռազմական գործողութիւններ չեն սկսում, գնացէք։ Պատասխանը շատ պարզ է՝ ամբողջ հաշուարկը դրա մէջ էր, որ պատերազմ սկսուի, Հայաստանի Հանրապետութիւնը ի վիճակի չլինի ընտրութիւններ անցկացնել եւ որի արդիւնքում 2021 թուականի ամռանը տէ-եուրէ եւ տէ-ֆաքթօ տեղի կունենայ Հայաստանի Հանրապետութեան լուծարում։ Սա է ամբողջ պատմութիւնը եւ այս պատմութիւնը 2018 թուականին չի սկսել։ Այս պատմութիւնը սկսել է 1996 թուականից, զարգացել 1999 թուականի Հոկտեմբերի 27-ով, 2003 թուականի, 2008 թուականի իրադարձութիւններով եւ այդպէս շարունակ», ընդգծեց վարչապետը։
Նոր Սահմանադրութեան Վերաբերեալ Հայեցակարգ Ու Բնագիր Չկայ
Նոր Սահմանադրութեան վերաբերեալ բնագիր ու հայեցակարգ չկայ, իսկ ժամանակին համապատասխան յանձնաժողովի կողմէ ստեղծուած հայեցակարգը արդիական չէ։ Այն քաղաքական օրակարգ է եւ խօսոյթ՝ հանրութեան հետ թեմայի շուրջ խօսակցութիւն ունենալու նպատակով։ Այս մասին ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան ըսաւ մամլոյ ասուլիսին։
«Ծանօթացել եմ այդ հայեցակարգին եւ նաեւ այդ հայեցակարգին ծանօթանալու արդիւնքում է, որ յանգել եմ եզրակացութեան, որ ՀՀ-ին անհրաժեշտ է նոր Սահմանադրութիւն։ 2020 թուականի Փետրուարին, երբ յառաջիկայում սահմանադրական հանրաքուէ էր՝ Սահմանադրական դատարանի հետ կապուած, որը COVID-ի համավարակի պատճառով չեղարկուեց, ես այն ժամանակ էլ եմ խօսել նոր Սահմանադրութեան անհրաժեշտութեան մասին եւ հիմա, ըստ էութեան, այդ հայեցակարգը, որը կայ, արդէն արդի չէ։ Նոր Սահմանադրութեան վերաբերեալ չկայ նոր հայեցակարգ, չկայ բնագիր։ Նոր Սահմանադրութեան վերաբերեալ կայ քաղաքական խօսոյթ եւ քաղաքական օրակարգ՝ իմ կողմից ՀՀ ժողովրդին առաջարկուող՝ իր հիմնավորումներով», յաւելեց Փաշինեան։
Անդրադառնալով Սահմանադրական հանրաքուէի ժամկէտներու վերաբերեալ հարցումին, ան յայտնեց, որ այդ տեղի պիտի ունենայ, երբ ինքն ու իր քաղաքական խումբը զգան, որ ՀՀ ժողովուրդը բաւարար չափով տեղեկացուած է, թէ ինչ տեղի կ’ունենայ, ինչու եւ որ բովանդակութիւնը ինչ խնդիր պիտի լուծէ, իսկ այս փուլին խնդիրը հանրութեան հետ թեմայի շուրջ խօսակցութիւն ունենալն է։
Վարչապետը կրկին ուշադրութիւն հրաւիրած է իր արտայայտած այն համոզմունքին, որ ընդհանուր աշխարհը կը փոփոխուի, եւ անոր մէջ կենսունակ պիտի գտնուին այն պետութիւնները, որոնք անոնց հետ փոփոխուելու ընդունակութիւն եւ ուժ կ’ունենան՝ փոխելու իրենց պատկերացումները կամ առնուազն հարցումներ դնելու եւ պատասխաններու ետեւէն երթալու։
«Մենք երկար ժամանակ մտածել ենք ինքնայյտ ճշմարտութիւններով (աքսիոմ), եւ իմ կարծիքով դա շատ դէպքերում մեզ զրկել է բաւարար ճկունութիւնից, որպէսզի մենք մեր կարիքները հասցէագրենք, մեր մարտահրաւէրները կառավարենք։ Հիմա, ցաւօք, էլի «հայի յետին խելքով» մենք կանգնած ենք տեսութիւններով (թէորեմ) մտածելու անհրաժեշտութեան առաջ», ըսաւ Փաշինեան՝ յստակացնելով, որ Սահմանադրութեան շուրջ որոշումներ չի կայացներ Կառավարութիւնը կամ Ազգային Ժողովը, չնայած՝ կրնան նախաձեռնել նման գործընթաց, իսկ կ’որոշէ ժողովուրդը, որուն համար ան պէտք է տեղեկացուած ըլլայ։
«Էական հարցը, որ պէտք է լուծուի հաւանական նոր Սահմանադրութեամբ, հետեւեալն է՝ ՀՀ ժողովուրդը տէ-եուրէ եւ տէ-ֆաքթօ պէտք է ինքն իր համար արձանագրի ՀՀ-ում ապրելու կանոնները, որովհետեւ ՀՀ քաղաքացու գիտակցութեան մէջ չկայ նստուածք եւ արձանագրում, որ ինքն է որոշել ՀՀ-ում ապրելու կանոնները, այլ կայ գիտակցում, որ ինչ-որ նեղ շրջանակ որոշել է եւ ինքն էլ այդ շրջանակի մէջ կամ տեղաւորւում է կամ ոչ», ընդհանրացուց վարչապետը։
