Հոկտեմբեր 31-ին Սոչիի մէջ պէտք է հանդիպին Ռուսիոյ, Հայաստանի եւ Ատրպէյճանի ղեկավարները:
Նախօրէին Ռուսիոյ ղեկավարը մասնակցած է «Վալտայան ակումբ»ի քննարկումներուն եւ մեկնաբանած է միջազգային քաղաքական ասպարէզին մէջ տեղի ունեցող հիմնական զարգացումները:
Պատասխանելով հայ-ատրպէյճանական բանակցային գործընթացին մասին հայ փորձագէտ Ալեքսանտր Իսկանտարեանի հարցին, Վլատիմիր Փութին նշած է, որ Ռուսիան հաւանութիւն պիտի տայ Հայաստանի համար ընդունելի որեւէ տարբերակին, սակայն իր կողմէ որեւէ ճնշում պիտի չբանեցնէ:
Փութինի փոխանցմամբ, Ռուսիան տարիներ շարունակ երկխօսութիւն վարած է հայկական կողմին հետ եւ առաջարկած է Ղարաբաղի խնդիրը կարգաւորել մէկ տարբերակով, ըստ որուն՝ Հայաստանը պէտք է Ատրպէյճանին վերադարձնէր 7 շրջաններէն 5-ը:
«Հայաստանը հսկողութիւն ունէր Ատրպէյճանի 7 շրջաններու նկատմամբ: Մենք կ’ըսէինք` երթանք յարաբերութիւններու բարելաւման: Կան երկու մեծ շրջաններ` Քելբաջարը եւ Լաչինը, ինչ-որ փուլի վերադարձուցէք Ատրպէյճանին մնացած 5 շրջանները, անոնք պէտք չեն, դատարկ են, մարդիկ հեռացած են, զանոնք փաստօրէն վտարած են այնտեղէն: Ինչո՞ւ պահել, որեւէ իմաստ չկայ: Իսկ Ղարաբաղի հետ կապի համար այդ երկու շրջանները` հսկայական, ի դէպ, միանգամայն բաւական են, այդ նաեւ արդար պիտի ըլլար` փախստականները պիտի վերադառնային: Այդ լաւ քայլ պիտի ըլլար նաեւ ընդհանուր առմամբ տարածաշրջանին մէջ իրավիճակը կայունացնելու համար: Բայց հայկական ղեկավարութիւնը գնաց իր ճանապարհով, եւ այդ յանգեցուց այն վիճակին, որ այսօր հաստատուած է», ըսած է Ռուսիոյ նախագահը:
Անդրադառնալով կարգաւորման տարբերակներուն, Փութին ըսած է, որ Ռուսիոյ դիրքորոշումն այն է, որ այդ պայմանագիրը, ի հարկէ, անհրաժեշտ է:
«Եւ մենք կ’աջակցինք խաղաղ կարգաւորման, ինչպէս նաեւ սահմանազատման եւ սահմանի խնդիրի ամբողջական կարգաւորման: Մենք անոր կողմնակիցն ենք, իսկ թէ ո՞ր տարբերակը ընտրել` այդ հայ ժողովուրդի եւ Հայաստանի ղեկավարութեան գործն է: Որեւէ պարագային, որ տարբերակն ալ ընտրուի` եթէ այն պիտի բերէ խաղաղութեան, մենք կողմ պիտի ըլլանք», ըսած է Ռուսիոյ ղեկավարը:
Ան ընդգծած է, որ Մոսկուան այս հարցով մտադիր չէ որեւէ բան պարտադրել կամ թելադրել հայկական կողմին:
«Եթէ հայ ժողովուրդը եւ Հայաստանի ներկայիս ղեկավարութիւնը կը համարեն, որ պէտք է ընտրել խաղաղութեան պայմանագրի տարբերակներէն մէկը, որքան ես գիտեմ, «ուաշինկթընեանը» կ’ենթադրէ Ատրպէյճանի ինքնիշխանութիւն ամբողջ Ղարաբաղի վրայ: Եթէ Հայաստանը այդպէս կը համարէ` խնդրեմ: Մենք պիտի սատարենք հայ ժողովուրդի որեւէ որոշման: Եթէ հայ ժողովուրդը եւ Հայաստանի ղեկավարութիւնը կը համարեն, որ Ղարաբաղը ունի իւրայատկութիւններ, որ հարկ է զանոնք հաշուի առնել եւ ներառել ապագայ խաղաղ պայմանագրի մէջ, ապա այդ ալ հնարաւոր է, բայց անպայման այդ պէտք է համաձայնեցնել նաեւ Ատրպէյճանի հետ: Այդ շատ բարդ, յիրաւի, շատ ծանր հարց է», նշած է Ռուսիոյ ղեկավարը:
Անոր խօսքով` Հայաստանը կը հանդիսանայ Ռուսիոյ ռազմավարական գործընկերը եւ դաշնակիցը, ուստի Ռուսիան, նկատի առնելով նաեւ Ատրպէյճանի շահերը, կողմնորոշուած պիտի ըլլայ դէպի այն առաջարկները, որոնք ինք Հայաստանը պիտի ներկայացնէ:
