Home ԳԼԽԱՒՈՐ ԼՈՒՐԵՐ Վահագն Խաչատրեան․ Կազի Սակագինի Բարձրացումը 2013-ի Հայ-Ռուսական Համաձայնագրի Հետեւանքն է

Վահագն Խաչատրեան․ Կազի Սակագինի Բարձրացումը 2013-ի Հայ-Ռուսական Համաձայնագրի Հետեւանքն է

by MassisPost

Հայ Ազգային Քոնկրեսի անդամ, տնտեսագէտ Վահագն Խաչատրեանի կարծիքով, Հայաստանի մէջ Յունուար 1-էն կազի գինի թանկացումը 2013 թուականի հայ-ռուսական համաձայնագրի հետեւանքն է, որմով հայկական կողմը կորսնցուց տնտեսական անկախութիւնը:

«Ժամանակը եկել, նոյնիսկ անցել է, որպէսզի խորը վերլուծուի 2013 թուականի Դեկտեմբերին Ռուսաստանի եւ Հայաստանի կառավարութիւնների միջեւ կնքուած համաձայնագիրը կամ պայմանագիրը, որի համաձայն Հայաստանի Հանրապետութեան 20 տոկոս փայաբաժինը անցաւ «Կազփրոմ Ռոսիա»-ին, եւ «Կազփրոմ Ռոսիա»-ն դարձաւ մեր կազի համակարգի 100 տոկոսանոց սեփականատէրը: Այս պայմանագիրն է, որ շատ վատ, ոչ բարենպաստ վիճակում է թողել Հայաստանի Հանրապետութիւնը: Եւ ես գտնում եմ, որ այսօրուայ իշխանութիւնները ամբողջական վերլուծութիւն պէտք է կատարեն այդ պայմանագրի եւ դրանից ելնելով նաեւ միգուցէ փոփոխութիւններ առաջարկեն: Որովհետեւ այդտեղ ամէն ինչ, ինչ որ արուած է, արուած է նրա համար, որպէսզի «Կազփրոմ Արմենիա»-ն արտօնեալ պայմաններով տնտեսական գործունէութիւն ծաւալի Հայաստանի Հանրապետութիւնում: Այդտեղ Հայաստանի Հանրապետութեան շահերը հաշուի առնուած չեն», – «Ազատութեան» հետ զրոյցի ժամանակ ըսած է Խաչատրեանը:

Ան թուարկած է պայմանագրի, իր ձեւակերպմամբ՝ վտանգաւոր դրոյթները․ – «Համար մէկ․ որ մինչեւ 2035 թուականը մենք երրորդ երկրից չենք կարող կազ գնել: Վտանգաւոր կէտ համար երկու․ մենք մեր կազամուղները չենք կարող օգտագործել առանց «Կազփրոմ Ռոսիա»-ի տեղեակ լինելու՝ որեւէ երկրից կազ ստանալու համար»:

Կազի գինի շուրջ հայ-ռուսական բանակցութիւնները տարեվերջին հանգուցալուծուեցան ոչ Հայաստանի օգտին: Ռուսաստանեան «Կազփրոմ» եւ «Կազփրոմ Արմենիա» ընկերութիւններու միջեւ ստորագրուած պայմանագրի համաձայն, 2019-ի Յունուար 1-էն Հայաստանին մատակարարուող կազը պիտի թանկանայ 15 տոլարով. սահմանին 1000 խորանարդ մեթր կազի դիմաց 150 տոլարի փոխարէն Հայաստանը պիտի վճարէ 165 տոլար: Այս գինն ու ժամկէտը սահմանուած էին 2013 թուականին ստորագրուած պայմանագրով:

Ընկերային ցանցերու մէջ այս բանակցութիւններու արդիւնքը կը համարեն մեր երկրի իշխանութեան պարտութիւնը, ինչի հետ, սակայն, Վահագն Խաչատրեանը համաձայն չէ. – «Անկախ նրանից, թէ Ապրիլին իրականացուած յեղափոխութիւնից յետոյ Նիկոլ Փաշինեանը իշխանութիւն կը լինէր թէ ոչ՝ բոլորը գիտէին, որ 2019 թուականի համար պէտք է նոր բանակցութիւններ սկսուէն Ռուսաստանի հետ, նոր համաձայնագիր ստորագրուի»:

Տնտեսագէտը համամիտ չէ այն մեկնաբանութիւններուն, թէ կազի գինի բարձրացումը պայմանաւորուած է Հայաստանի ներքաղաքական իրավիճակով, օրինակ՝ Մարտի 1-ի գործով սահմանադրական կարգը տապալելու մեղադրանքով երկրորդ նախագահ Ռոպերթ Քոչարեանի կալանաւորմամբ:

Ըստ Վահագն Խաչատրեանի, նոյնիսկ եթէ հարցը քաղաքական շերտեր ունի, ապա՝ միայն արտաքին․ – «Ես չեմ կարծում, որ Ռոպերթ Քոչարեանի հարցը պէտք է այն աստիճան սրի Հայաստանի ու Ռուսաստանի յարաբերութիւնները, որ Ռուսաստանը փորձի որեւիցէ մի ձեւով Հայաստանի Հանրապետութեանը եւ ՀՀ քաղաքացիներին պատժի կամ վնասի: Ես գտնում եմ, որ այդ ամէն ինչը ուղղակի, ինչ-որ քաղաքական նկատառումներից ելնելով, որոշակի մարդկանց տեսակէտները հրապարակայնացնելն է, ինչի իմաստը նա է, որ Ռոպերթ Քոչարեանի դերը մեծանայ: Քաղաքական ենթաթեքսթը ուրիշ երկրի՝ Պելառուսի հետ է կապուած: Որովհետեւ Պելառուսը հարցադրում էր անում, որ բերէք կազի սակագինը սահմանենք 125 տոլար: Բացի դա, ասում էր՝ ինչ տարբերութիւն․․․ Պելառուսի սահմանին ռուսական քաղաքում կազը վաճառւում է 75 տոլարով, իսկ Պելառուսի քաղաքացիներին վաճառւում է երկու անգամ աւել․․․ Այսինքն, հարցադրումների քաղաքական ուղղուածութիւնը ես չեմ կապում Հայաստանի հետ»:

Վարչապետի պաշտօնակատար Նիկոլ Փաշինեանի վստահեցմամբ՝ սպառողներուն համար տեսանելի ապագային կազի սակագինը պիտի չբարձրանայ, այն պիտի մնայ նոյնը՝ ի հաշիւ «Կազփրոմ Արմենիա» ընկերութեան ծախսերու կրճատման:

Վահագն Խաչատրեանին կ’անհանգստացնէ այն հարցը, որ եթէ սպառողներուն համար սակագինը պիտի չբարձրանայ, ապա ի՞նչ կարգաւորումներով այն պիտի լրացուի․ – «Ի վերջոյ ո՞վ է վճարելու էդ տարբերութիւնը: Տեղեր կան, որ «Կազփրոմ Արմենիան» ոչ ազդեցիկ տնտեսվարող  է․ ունի ահռելի աւելորդ ծախսեր, որոնք կարող է չանել, բայց սպասարկումն ապահովել: Այստեղ պէտք է իր տեսակէտը յայտնի Հանրային ծառայութիւնների յանձնաժողովը Հայաստանի Հանրապետութեան»:

2013-ի կազային համաձայնագրով, «ՀայՌուսկազարդ» ընկերութեան մէջ Հայաստանի վերջին 20 տոկոս մասնաբաժինը փոխանցուած է ռուսաստանեան կողմին՝ 2011 թուականէն կուտակած 300 միլիոն տոլար պարտքի դիմաց:

Հարակից Նյութեր

Leave a Comment