Վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան Օգոստոս 27-ին ելոյթ ունեցաւ Հայաստանի դեսպաններու եւ դիւանագիտական գերատեսչութիւններու ղեկավարներու համաժողովին, որու ընթացքին յայտարարեց որ, Հայաստանի արտաքին քաղաքականութեան մէջ շատ բան փոխուած է ու կարեւոր դիտարկումներ կատարեց Ղարաբաղեան հարցի կարգաւորման գործընթացի մասին:
«Չափազանց դառնացած եմ այն իրավիճակով, որով, որպէս վարչապետ, ժառանգել եմ Լեռնային Ղարաբաղի հարցի կարգաւորման բանակցային գործընթացը եւ ընդհանրապէս Ղարաբաղի հարցի միջազգային ընկալումը», – յայտարարեց Փաշինեան:
Վարչապետը յատկապէս զարմացած է, որ միջազգային շրջանակներու մօտ Աբխազիոյ, Հարաւային Օսեթիայի եւ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտութիւնները շատ յաճախ նոյն ձեւով կ’ընկալուին՝ – «Երբ մենք յստակ արձանագրում ենք, որ, ասենք, Հարաւային Օսիայի, Աբխազիոյ բնակիչները նոյնիսկ այսօր կարող են հանգիստ այցելել Վրաստանի մայրաքաղաք Թիֆլիս եւ այնտեղի շուկայում վաճառել իրենց արտադրած գիւղամթերքը, գնել իրենց անհրաժեշտ ապրանքները եւ ետ վերադառնալ Աբխազիա կամ Հարաւային Օսեթիա, իսկ Ռուսաստանի քաղաքացուն Պաքուի օդակայանից ետ են ուղարկում՝ միայն այն պատճառով, որ նա հայկական ազգանուն ունի, երբեմն սա աւելի ամբողջական պատկերացում է տալիս Ղարաբաղի հարցի էութեան մասին, քան նոյնիսկ մի քանի ժամանոց դասախօսութիւնը»:
Յաջորդ՝ մոռցուած կամ նենգափոխուած ճշմարտութիւնը, ըստ Փաշինեանի, Ղարաբաղի բանակցային կողմ ըլլալու հարցին կը վերաբերի՝ – «Ի սկզբանէ Լեռնային Ղարաբաղի բանակցութիւններում բանակցող երեք կողմ է եղել, եւ դա, ըստ էութեան, միջազգայնօրէն ճանաչուած միակ բանակցային ձեւաչափն է, որ ինչպէս Ատրպէյճանն է դուրս եկել Խորհրդային Միութեան կազմից, ու դա հիմա ոչ ոք տարօրինակ չի համարում, նոյնպէս եւ Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզն է դուրս եկել Սովետական Ատրպէյճանի կազմից, ու դա նոյնպէս տարօրինակ չպէտք է համարուի, որ եթէ Ատրպէյճանի նախագահը անզիջում, թշնամական յայտարարութիւններ է անում, ոչ մի տարօրինակ բան չի լինի նրանում, եթէ նոյնպիսի յայտարարութիւններ հնչեն նաեւ Հայաստանից, եւ այլն, եւ այսպէս շարունակ»:
Վարչապետ Փաշինեանը նկատեց, թէ 2018 թուականի թաւշեայ յեղափոխութենէն ետք ամրագրուած սկզբունքը, որ արտաքին քաղաքական շրջադարձեր պիտի չըլլան, ամենեւին չի նշանակեր, որ Հայաստանի արտաքին քաղաքականութեան մէջ ոչինչ պիտի չփոխուի՝ – «Հայաստանի արտաքին քաղաքականութեան մէջ շատ բան է փոխուել, եւ այդ փոփոխութիւններից առանցքայինը աւանդական խուսանաւումների քաղաքականութիւնը փոխարինելն է սեփական յստակ դիրքորոշում ունենալու եւ այդ դիրքորոշումը հետեւողականօրէն պաշտպանելու քաղաքականութեամբ: Սա, ի հարկէ, չի նշանակում, թէ մեր կառավարութիւնը հրաժարուել է խուսանաւելու, ճկուն լինելու գործիքակազմից: Քաւ լիցի, դա անհնար է եւ ոչ խելամիտ: Բայց խուսանաւել, առանց յստակ եւ սեփական երկրի ազգային շահերին համապատասխան դիրքորոշում ունենալու, նշանակում է Հայաստանը դնել հեղեղի մէջ ընկած տաշեղի կարգավիճակում, իսկ խուսանաւել յստակ, հասկանալի եւ սեփական երկրի ռազմավարական շահերից բխող դիրքորոշումներ ունենալով՝ նշանակում է այդ հեղեղի մէջ լինել առնուազն նաւակի կարգավիճակում եւ հնարաւորութիւն ունենալ կառավարել սեփական ընթացքը եւ ինչ-որ առումով՝ նաեւ հեղեղը»:
Դիւանագէտներէն բացի, համաժողովին մասնակցած էին նաեւ Պաշտպանութեան նախարարը եւ Ազգային Անվտանգութեան ծառայութեան պետը:
Արտաքին գործոց նախարար Զոհրապ Մնացականեան իր ելոյթին մէջ յստակեցուց թաւշեայ յեղափոխութենէն ետք Հայաստանի արտաքին քաղաքականութեան սկզբունքները՝ ինքնիշխանութիւն, համահայկականութիւն, փոխգործակցութիւն:
«Ատրպէյճանն իր անփոփոխ հայատեաց քաղաքականութեամբ շարունակում է մնալ Արցախի ժողովրդի գոյութեան սպառնալիք», – յայտարարեց նախարարը՝ շեշտելով, որ խաղաղութիւնը այլընտրանք չունի, Հայաստանը եւ Արցախը ունին բաւարար ուժ խաղաղութեան ապահովման համար: – «Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրաւունքը եւ բոլոր պայմաններում կիրառելի մարդու անօտարելի իրաւունքները ենթադրում են նաեւ ազատ կամարտայայտում, որը ներառում է նաեւ Արցախում ազատ ընտրութիւնների իրականացումը եւ այդ ընտրութիւնների արդիւնքում ձեւաւորուած իշխանութեան ներկայացուցիչների գործուն ներգրաւումը բանակցային գործընթացում: Եթէ Ատրպէյճանն անկեղծօրէն շահագրգռուած է հակամարտութեան խաղաղ կարգաւորմամբ, ապա պէտք է նոյնչափ շահագրգիռ լինի Արցախի ժողովրդի ընտրեալ ներկայացուցիչների հետ բանակցելու մէջ»:
