«Մատրիտեան սկզբունքները իրենցից որեւէ նոր բան չեն ներկայացնում: Դրանք սկզբունքներ չեն, այլ համաձայնութիւններ»,- «2018. Հարաւային Կովկասի համար բեկումնայի՞ն տարի» խորագրով միջազգային կլոր սեղանի ժամանակ ըսած է ՀՀ պաշտպանութեան նախկին նախարար Վաղաշակ Յարութիւնեանը՝ անդրադառնալով Արցախեան հիմնախնդրի կարգաւորման հարցին:
«Այնտեղ յստակ գրուած է՝ կրակի դադարեցում, ուժերի յետքաշում, խաղաղապահների ներդրում, միջանկեալ կարգավիճակ, այնուհետեւ՝ հանրաքուէ: Երբ մենք փորձում ենք հասկանալ՝ ինչում է այստեղ քաղաքական ենթաթեքստը, ամէն ինչ շատ պարզ է: Աշխարհաքաղաքական շահեր հետապնդող երկրները հայկական կողմին առաջարկում են հողեր յանձնել, այն հողերը, որ ազատագրել ենք արեամբ: իսկ Ատրպէյճանն ինքն է դրդել մեզ նման քայլի գնալ: Մատրիտեան սկզբունքներն առաջարկում են հիմնախնդիրը լուծել Հայաստանի եւ Լեռնային Ղարաբաղի հաշուոյն: Դա ակնյայտ է եւ պարզ»,-ըսած է պաշտպանութեան նախկին նախարարը:
Վաղարշակ Յարութիւնեանի խօսքով, եթէ հայկական կողմը հողեր յանձնէ, Արցախի կողմէն Ատրպէյճանի հետ շփման գիծը կրկնակի կը մեծնայ, ինչը իր հետ կը բերէ զէնքի, մարդկային ռեսուրսի անխուսափելի աւելացում, տնտեսական լրացուցիչ ներուժ:
«Եթէ մենք շրջաններ յանձնենք, ապա Ստեփանակերտը, Մարտակերտը, Ասկերանը, Մարտունին, Հադրութը հասանալի են դառնում հակառակորդի հրետանու կրակի համար, մենք հարուածի տակ կը դնենք խաղաղ բնակչութեանը, կը կորցնենք կարեւորագոյն ճանապարհներ, բարձրունքներ: Փոխարէնը ոչինչ չենք ստանայ, կամ կը ստանանք հաւասարակշռութեան խախտում՝ յօգուտ Ատրպէյճանին: Եթէ այդ երկիրն այսօր չի գնում զիջումների, ինչպէս կը գնայ այն բանից յետոյ, երբ գիտակցի, որ կարող է վերցնել Ստեփանակերտը»,- հարց ուղղած է բանախօսը:
Վաղարշակ Յարութիւնեան շեշտած է թէ, երբ Ատրպէյճան կը պնդէ, որ Ղարաբաղը, Զանգեզուրը եւ անգամ Երեւանը իրն է, հողեր յանձնելու մասին խօսք անգամ չի կրնար ըլլալ:
«Քանի դեռ Ատրպէյճանը չի ընդունել երկու պայման՝ հրադադարի ռեժիմի մեխանիզմ, եւ Արցախի՝ որպէս բանակցային կողմի ներգրաւման, որեւէ զիջման մասին խօսք չի կարող գնալ: Անհեթեթութիւն է, որ Ատրպէյճանը պատերազմում է Արցախի, սակայն բանակցում է Հայաստանի հետ: Եթէ անգամ մենք Երեւանում որոշում ընդունենք շրջաններ յանձնել, Ղարաբաղում չեն համաձայնի, որովհետեւ դա նրանց կեանքն է: Ղարաբաղն Ատրպէյճանին պէտք չէ որպէս բնակչութիւն, կամ որպէս ինքնավարութիւն, այլ զուտ որպէս տարածք»,-ըսած է նախկին նախարարը: