Անցեալ շաբաթ Աստանայի մէջ կայացած Հաւաքական Անվտանգութեան Պայմանագրի Կազմակերպութեան (ՀԱՊԿ) անդամ երկիրներու ղեկավարներու ժողովի ընթացքին, Ռուսաստանի նախագահ Վլատիմիր Փութին լրագրողներու հարցերուն պատասխանելով ըսած է, թէ ՀԱՊԿ-ը պէտք չէ մտներ ղարաբաղեան հակամարտութեան մէջ, քանի որ անոր ընթացքին Հայաստանը արտաքին յարձակման չէ ենթարկուած: «ՀԱՊԿ-ը անոր հետ կապ չունի, քանի որ արտաքին յարձակումը նոյնինքն Հայաստանի դէմ չէ եղած, իսկ ՀԱՊԿ-ը կոչուած է անդամ երկիրները արտաքին յարձակումէ պաշտպանելու»:
Հայաստան չէր մասնակցած ՀԱՊԿ-ի այս հերթական ժողովին, նկատի ունենալով, որ Երեւան սառեցուցած է իր մասնակցութիւնը Կազմակերպութեան, մեղադրելով զայն Հայաստանի նկատմամբ իր պարտաւորութիւնները չկատարելու մէջ: 2022-ի Սեպտեմբերին, Ատրպէյճան լայնածաւալ յարձակում գործեց Հայաստանի ինքնիշխան տարածքէն ներս` բռնի ուժով հասնելու համար «Զանգեզուրի Միջանցքի» իր նպատակին: Այս առիթով էր որ, Հայաստան ՀԱՊԿ-ի կանոնագրութեան համաձայն դիմեց Կազմակերպութեան, որպէսզի օգնութիւն ցուցաբերէ արտաքին յարձակման ենթարկուող իր անդամ երկրին: Այդ տեղի չունեցաւ ու թէեւ Ատրպէյճան չկարողացաւ հասնիլ իր բուն նպատակին, սակայն կարողացաւ գրաւել բաւական տարածութիւն Հայաստանի սահմաններէն ներս, ուր կը գտնուի միջեւ օրս:
Մոսկուայի կողմէ ղեկավարուող ՀԱՊԿ-ն ժամանակին իր թերացումը փորձեց արդարացնել, ըսելով թէ Հայաստան-Ատրպէյճան սահմանը չէ սահմանագծուած ու յստակեցուած, հակառակ որ, տարբեր առիթներով Ռուսաստան կը յայտարարէ, որ այդ սահմանի քարտէսները իրենց մօտ են:
Զարմանալի է, որ Ռուսաստանի նախագահը մոռնալով իրենց նախկին պատճառաբանութիւնները հանդէս կու գայ նոր մեկնաբանութեամբ մը, որ շատ հեռու է իրականութենէն: Ո’չ 44-օրեայ պատերազմի ընթացքին եւ ոչ ալ Ղարաբաղի շուրջ տեղի ունեցող տարբեր զարգացումներու ընթացքին Հայաստան չէ դիմած ՀԱՊԿ-ի օգնութեան:
Այն օրէն ասդին, երբ Երեւան դադրեցուց իր մասնակցութիւնը ՀԱՊԿ-ի աշխատանքներուն, Ռուսաստանի քաղաքական շրջանակները չեն կարողանար հաշտուիլ այն իրողութեան հետ, որ Հայաստանը կ’ընդունի իր երկրի շահերն ու արժանապատուութիւնը գերադասող որոշումներ, որոնց շարքին` սպառազինութեան այլ աղբիւրներու ապահովումը:
Ռուսաստանի բարձրաստիճան պաշտօնեաները մերթ կը փորձեն համոզել եւ երբեմն ալ կը զգուշացնեն, որ Երեւանի այս քայլը չի համընկնիր Հայաստանի շահերուն հետ: Իսկութեան մէջ սակայն, ՀԱՊԿ-ի հետ իր յարաբերութիւնները սառեցնելով Հայաստան կը կարողանայ աւելի ազատօրէն զարգացնել իր ռազմական գետնի վրայ յարաբերութիւններ արեւմտեան երկիրներու հետ` ձեռք ձգելով աւելի արդիական զինատեսակներ:
Փութինի իրականութեան հետ կապ չունեցող այս վերջին յայտարարութիւնը առիթ կու տայ ենթադրելու թէ ան իսկապէս շփոթութեան մէջ է եւ կամ ալ կ’ուզէ շփոթութեան մատնել իր ներքին կամ ՀԱՊԿ-ի անդամ այլ երկիրներու հանրային կարծիքը: Երկու պարագային ալ Ռուսաստանի վարկը նոր անկում կ’արձանագրէ Հայութեան մօտ, որ ոչ հեռու անցեալին այդ երկիրը կը նկատէր իր ռազմավարական դաշնակիցը:
ԳՐԻԳՈՐ ԽՈՏԱՆԵԱՆ
«ՄԱՍԻՍ»
