Վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան մասնակցած է Ժողովրդավարութեան հայկական երրորդ հաամգումարին:
Միջոցառման ներկայ եղած են նաեւ Սահմանադրական դատարանի նախագահ Արման Դիլանեանը, Ազգային Ժողովի փոխնախագահ Յակոբ Արշակեանը, պատգամաւորներ, կառավարութեան անդամներ, Հայաստանի մէջ ԵՄ պատուիրակութեան ղեկավար, դեսպան Վասիլիս Մարակոսը, Հայաստանի մէջ ԱՄՆ արտակարգ եւ լիազօր դեսպան Քրիսթինա Քվինը, Եւրոպայի ու Եւրասիոյ մէջ Freedom House-ի ծրագրերու տնօրէն Մարք Պեհրենտթը, քաղաքացիական հասարակութեան, փորձագիտական շրջանակներու ներկայացուցիչներ:
Իր խօսքին մէջ վարչապետ Փաշինեան ողջունած է ներկաները եւ կարեւորած է նման հաամգումարներու կայացման կարեւորութիւնը. «Ինչո՞ւ է կարեւոր նման համագումարների եւ այս համագումարի անցկացումը, որովհետեւ ինչպէս իրաւացիօրէն նշուեց, սա լաւ առիթ է քննարկելու Հայաստանում ժողովրդավարութեան եւ ժողովրդավարական բարեփոխումների առաջընթացը, քննարկելու այն մարտահրաւէրները, որ գոյութիւն ունեն ՀՀ-ում ժողովրդավարական բարեփոխումների եւ ժողովրդավարութեան զարգացման համար:
«Կարծում եմ՝ որպէս արդիւնք մենք պէտք է ընդգծենք, միասին ամփոփենք, թէ հետագայ զարգացման ինչ մարտավարութիւն պէտք է որդեգրենք ժողովրդավարական բարեփոխումների համար եւ ճանապարհային ինչ քարտէզ պէտք է ունենանք, որպէսզի ժողովրդավարութեան զարգացման առումով մեր ջանքերը համադրուեն: Սա իր հերթին նշանակում է, որ այս համագումարը պիտի արձանագրի մեր բոլորի հաւաքական կամքը՝ ժողովրդավարութիւնը ՀՀ-ում ամրացնելու ու զարգացնելու: Բայց սրա համար նաեւ պէտք է արձանագրենք, թէ ինչ է տեղի ունեցել ժողովրդավարութեան այն օրակարգի հետ, որ մենք ունեցել ենք 7 տարի առաջ:
«Պէտք է արձանագրեմ, որ առնուազն քիչ չեն այն փոփոխութիւնները, որոնք տեղի են ունեցել Հայաստանում ժողովրդավարութեան առումով: Օրինակ՝ «ընտրութունների կեղծիք» կամ «ընտրութիւնների արդիւնքները կեղծել» արտայայտութիւնները, կարծում եմ, արդէն պատմական ժանրին են վերագրուած ՀՀ-ում, եւ դա շատ կարեւոր է»:
Այդ ծիրին մէջ վարչապետը անդրադարձած է այլ մարտահրաւէրներու եւս, որոնց ուղղութեամբ շօշափելի դրական արդիւնքներ արձանագրուած են, մասնաւորապէս՝ քաղաքական ուժերու կամ քաղաքացիական հասարակութեան հաւաքներու ազատութեան կամ հաւաքներու կայացման համար որոշ վայրերու հասանելիութեան ապահովման առումով. «Կային վայրեր, ընդհուպ՝ բացօթեայ, որտեղ հանրահաւաք կամ հաւաք իրականացնելն այդքան էլ հեշտ չէր, եթէ չասենք՝ անհնարին, էլ չեմ ասում հիւրանոցներում կամ այլ տեղերում դահլիճներ վարձելու համար քաղաքական միջոցառումներ անցկացնելու նպատակով: Կամ օրինակ՝ մամուլի ազատութեան բռնաճնշումները, կարծում եմ՝ սա նոյնպէս մի թեմա է, որը, ըստ էութեան, անցեալում է ՀՀ-ում»: Նիկոլ Փաշինեան անդրադարձած է նաեւ ժողովրդավարութեան ամրապնդման այն մարտահրաւէրներուն, որոնց ողղութեամբ դեռ ընելիքներ կան. «Ի հարկէ, այնպէս չէ, որ Հայաստանում մենք հասել ենք ժողովրդավարութեան կատարելութեան կամ գոհ ենք ժողովրդավարութեան այն որակից, որն ունենք: Մասնաւորապէս, ՏԻՄ մակարդակներում ընտրութիւնները բաւարար չափով, իմ կարծիքով, քաղաքականացուած, քաղաքացիականացված եւ համայնքացուած չեն:
«Այսինքն՝ ընտրութիւնների այն ընկալումը, որ համապետական մակարդակում ունենք, ՏԻՄ մակարդակում այնքան էլ արձանագրուած չէ: Ըստ էութեան, իրաւապահների կողմից ուժի կիրառման չափանիշը սահմանուած չէ Հայաստանի Հանրապետութիւնում, որն ակնյայտօրէն մէկ այլ մարտահրաւէր է:
«Ի՞նչ անել, որ մարդու իրաւունքների պաշտպանութեան շրջանակի մասին մեզանում առկայ պատկերացումներն ընդլայնուեն: Եւ սա վերաբերում է բոլորի իրաւունքին, որովհետեւ որքան նեղ է այդ ընկալման շրջանակը, նկատի ունեմ՝ մարդու իրաւունքների պաշտպանութեան, այնքան այդ համակարգն ամբողջական չէ, նոյնիսկ նրանց համար, ովքեր այդ շրջանակից ներս են: Այսինքն՝ այդ շրջանակը թւում է, թէ ներառել է, բայց այդ շրջանակն ինչքան նեղ է, մարդու իրաւունքների պաշտպանութեան որակը ցածր է՝ ներառեալ այն մարդկանց համար, ում իրաւունքների հետ կապուած թւում է, թէ որեւէ հարց չկայ:
«Ի՞նչ անել, որ համակարգային փտածութեան բացակայութեան պայմաններում փտածութիւնը ինքն այլընտրանքային համակարգեր չձեւաւորի: Ի՞նչ անել, որ Դատական իշխանութիւնը կամ Դատական իշխանութեան անկախութիւնը լինի ոչ միայն կարգախօս, ոչ միայն ծրագիր, այլեւ լայնօրէն ընկալուած իրականութիւն հանրութեան կողմից, որպէսզի հանրութիւնը դա ընկալի ոչ թէ մի վերնագիր, այլ մի իրողութիւն, որի հետ ինքն ամէն օր առնչւում է: Սրանք հարցեր են, որոնք գտնւում են ոչ միայն կառավարութեան, այլեւ հասարակական կազմակերպութիւնների եւ մեծ հաշուով՝ հանրութեան օրակարգում»,- ըսած է վարչապետը:
Նիկոլ Փաշինեան շեշտած է, թէ արձանագրումը, որ կատարած է 2018 թուականին, կը շարունակէ մնալ անսասան՝ «ժողովրդավարութիւնը մեզ համար հանգամանքների բերում չէ, այսինքն՝ հանգամանքների բերումով առաջացած իրողութիւն չէ, այլ՝ ռազմավարութիւն: Եւ կառավարութիւնն ու կառավարող մեծամասնութիւնը շարունակելու են այս ռազմավարական ուղեգիծը»:
«Մի բան յստակ է՝ Հայաստանում ժողովրդավարութիւնը լրջօրէն արմատաւորւում է, եւ միջազգային հանրութիւնը Հայաստանի Հանրապետութիւնն աւելի ու աւելի շատ է ընկալում որպէս միջազգային կամ համաշխարհային ժողովրդավարութեան մաս: Եւ սա թերեւս ամենակարեւոր արձանագրումն է, որ այսօր կարող ենք անել եւ սա թերեւս ամենատեսանելի յաջողութիւնն է, որ ժողովրդավարութիւնն արձանագրել է Հայաստանի Հանրապետութիւնում»,- ըսած է վարչապետը:
Ամփոփելով խօսքը՝ Նիկոլ Փաշինեան յաջողութիւն մաղթած է Ժողովրդավարութեան հայկական երրորդ համագումարին եւ շնորհակալութիւն յայտնած է քաղաքացիական հասարակութեան ներկայացուցչներուն, միջազգային գործընկերներուն՝ ՀՀ կառավարութեան ժողովրդավարական բարեփոխումներու օրակարգի իրականացման աջակցութիւն ցուցաբերելու համար:
Նիկոլ Փաշինեաը համագումարի ծիրին մէջ մասնակցած է նաեւ քննարկման, որուն ընթացքին պատասխանած է ներկաներու հարցումներուն:
