Արցախի Հանրապետութեան Արտաքին Գործերու Նախարարութիւնը յայտարարութիւն տարածած է ՄԱԿ-ի Արդարադատութեան Միջազգային Դատարանի` Լաչինի միջանցքի բացման պահանջով որոշման վերաբերեալ: Յայտարարութեան մէջ կ’ընդգծուի, որ Արցախի ժողովուրդին դէմ իրականացուող Ատրպէյճանի յանցաւոր քաղաքականութիւնը միջազգային իրաւունքով կ’որակուի որպէս մարդկութեան դէմ ուղղուած յանցագործութիւն:
Յայտարարութեան մէջ կ’ըսուի.
«Ողջունում ենք ՄԱԿ-ի Արդարադատութեան Միջազգային Դատարանի Փետրուարի 22-ի որոշումը Ատրպէյճանի դէմ ժամանակաւոր միջոց կիրառելու մասին, որը պարտաւորեցնում է վերջինիս ձեռնարկել իր տրամադրութեան տակ եղած բոլոր միջոցները` Լաչինի միջանցքով մարդկանց, փոխադրութեան միջոցների եւ բեռների անխոչընդոտ տեղաշարժը երկու ուղղութիւններով ապահովելու համար: Տուեալ վճիռը 2021 թուականի Դեկտեմբերի 7-ին դատարանի կողմից ընդունուած նախորդ ժամանակաւոր միջոցների տրամաբանական շարունակութիւնն է, որոնք Ատրպէյճանին պարտաւորեցնում են կանխել ազգային կամ ցեղային ծագմամբ հայերի նկատմամբ ռասայական ատելութեան եւ խտրականութեան հրահրումն ու քարոզչութիւնը, այդ թւում` Ատրպէյճանի պաշտօնեաների եւ պետական կառոյցների կողմից:
Կարեւոր ենք համարում այն, որ ՄԱԿ-ի Արդարադատութեան Միջազգային Դատարանը գործի քննարկման ժամանակ նշել է, որ Արցախի շրջափակումը կարող է հանդիսանալ Ատրպէյճանի կողմից Արցախի ժողովրդի` Ցեղապաշտական խտրականութեան բոլոր ձեւերի վերացման մասին միջազգային ուխտով պաշտպանուող իրաւունքների խախտում: Դատարանի եզրակացութիւնը թոյլ է տալիս Արցախի շարունակուող շրջափակումը բնորոշել որպէս Ատրպէյճանի իշխանութիւնների կողմից միտումնաւոր իրականացուող խտրական գործողութիւնների դրսեւորում:
Առանձնայատուկ նշանակութիւն ունի նաեւ Դատարանի եզրակացութիւնն առ այն, որ Ատրպէյճանի կողմից Արցախի շարունակուող շրջափակումը պարունակում է Արցախի ժողովրդի իրաւունքներին անդառնալի վնաս հասցնելու իրական եւ անխուսափելի վտանգ: Այսպիսով, Ատրպէյճանի դէմ ժամանակաւոր միջոց կիրառելով` Արդարադատութեան Միջազգային Դատարանն օգտագործել է իր իրաւասութեան շրջանակներում առկայ հնարաւոր գործիքակազմը` Արցախի ժողովրդին Ատրպէյճանի ռասայական խտրականութիւնից պաշտպանելու համար:
Դատարանի որոշումն առարկայական հաստատումն է Արցախի կողմից բազմիցս հնչեցուած այն դիրքորոշման, որ շրջափակումը հերթական դրուագն է Ատրպէյճանի` տասնամեակներ շարունակուող խտրական քաղաքականութեան` ուղղուած արցախցիների վտարմանը պատմական հայրենիքից: Արցախի ժողովրդի դէմ իրականացուող Ատրպէյճանի յանցաւոր քաղաքականութիւնը, որը կրում է լայնածաւալ եւ համակարգուած բնոյթ, միջազգային իրաւունքով որակւում է որպէս մարդկութեան դէմ ուղղուած յանցագործութիւն: Միջազգային հանրութիւնն` ընդհանրապէս, եւ ՄԱԿ-ի անդամ երկրները` մասնաւորապէս, ունեն իրաւական եւ քաղաքական պարտաւորութիւններ` ձեռնարկելու արդիւնաւէտ քայլեր` մարդու իրաւունքների նման զանգուածային խախտումները կանխելու, ինչպէս նաեւ ոտնահարուած իրաւունքները վերականգնելու ուղղութեամբ:
Այս ծիրին մէջ կոչ ենք անում միջազգային հանրութեանը գործուն միջոցնէր ձեռնարկել` ապահովելու Ատրպէյճանի կողմից ՄԱԿ-ի Գլխաւոր Դատական Մարմնի որոշման անյապաղ եւ անվերապահ իրականացումը: Միաժամանակ անհրաժեշտ ենք համարում, որ միջազգային մակարդակով համակարգուած եւ հանգամանալից դիտարկուի Ատրպէյճանի` Արցախի ժողովրդի իրաւունքները զանգուածաբար ոտնահարող քաղաքականութիւնից արցախցիների իրաւական պաշտպանութեան հարցը:
Համոզուած ենք, որ Արցախի եւ Ատրպէյճանի միջեւ հակամարտութեան լուծման վերաբերեալ իր մօտեցումներում միջազգային հանրութիւնը, որպէս իրաւական պաշտպանութեան արդիւնաւէտ միջոց, պէտք է ճանաչի անկախութեան օգտին Արցախի ժողովրդի կատարած ընտրութեան օրինականութիւնը: Արցախի եւ նրա ժողովրդի նկատմամբ Ատրպէյճանի իրաւասութեան եւ վերահսկողութեան ճանաչման մասին ցանկացած քննարկում հաւասարազօր է Ատրպէյճանի վարած ցեղային զտումների քաղաքականութեան խրախուսմանը:
