«Իրազեկ Քաղաքացիներու Միաւորում» հասարակական կազմակերպութեան ծրագրերու համակարգող Դանիէլ Իոաննիսեանը Ֆէյսպուքի իր էջով գրառում կատարած է՝ նկատելով, որ անցեալ տարի այս օրը արցախահայութիւնը կրնար փրկուիլ:
«Նախորդ տարուայ Յունիսին՝ շրջափակման լոյսին տակ եւ ամերիկեան ճնշման տակ, Պաքուն համաձայնուեց ուղիղ բանակցութիւններ սկսել Ստեփանակերտի հետ։ Սա էական եւ աննախադէպ հնարաւորութիւն էր՝ խօսելու արցախահայութեան իրաւունքներից ու երաշխիքներից։ Շատերս բաւականին ոգեւորուած էինք։ Յայտնի էր բանակցութիւնների օրը՝ Յունիսի 19 եւ վայրը՝ Սոֆիա։
«Օրը եկաւ, ու Արցախի իշխանութիւնները, տեղի տալով Ռուսաստանի իշխանութեան ու Արցախի վերնախաւի ճնշումներին, հրաժարուեցին բանակցել Պաքուի հետ։
«Պատկերացնո՞ւմ էք՝ 25 տարի անց Ատրպէյճանը համաձայնել էր սեղանի շուրջ նստել Արցախի հետ, բայց Արցախը հրաժարուեց։ Բանակցութիւններից հրաժարուելով, բնականաբար, Ստեփանակերտի իշխանութիւնները Արցախի դէմ յարձակումը արդարացնելու խաղաքարտ տուեցին Պաքուին։ Եւ Պաքուն այն օգտագործեց ուղիղ 3 ամսից՝ Սեպտեմբերի 19-ին։
«Զաւեշտալին այն է, որ Ատրպէյճանի հետ բանակցելուն ընդդիմացողները 2023-ի Սեպտեմբերի սկզբին Ստեփանակերտում եկան իշխանութեան եւ օրեր անց արդէն ստիպուած եղան ոչ թէ բանակցել, այլ ստորագրել ամբողջական եւ անվերապահ անձնատուութիւն։
«Արդեօ՞ք Պաքուի հետ բանակցելուն խանգարողները կը մտածէին, որ երեք ամսից արդէն իրենք են նստելու սեղանի շուրջ, բայց ոչ թէ բանակցելու, այլ անձնատուութիւն ստորագրելու, դժուար է ասել։
«Արդեօ՞ք դա արդիւնք էր ռուսների վրայ չափից շատ յոյս դնելու, թէ՞ արցախեան վերնախաւի կազմակերպած սովորական դաւադրութիւն էր, կրկին դժուար է ասել։
«Արդեօ՞ք բանակցութիւնների գնալու դէպքում ամէն ինչ կը գնար լաւ բեմագրով, ոչ մէկը չգիտի։ Բայց վստահ եմ, որ դէպքերն այսքան վատ դժուար թէ զարգանային, ու, հաւանաբար, այժմ Արցախում հայեր կ՛ապրէին։ Ամէն դէպքում, աւելի վատ հաստատ չէր լինի»,- ըսուած է գրառման մէջ։
