Home ԳԼԽԱՒՈՐ ԼՈՒՐԵՐ Յոյս Ունինք Հնարաւորինս Արագ Հասնիլ Ատրպէյճանի Հետ Խաղաղութեան Պայմանագրի Բնագրի Շուրջ Համաձայնութեան. Փաշինեան

Յոյս Ունինք Հնարաւորինս Արագ Հասնիլ Ատրպէյճանի Հետ Խաղաղութեան Պայմանագրի Բնագրի Շուրջ Համաձայնութեան. Փաշինեան

by MassisPost

«Յառաջիկայում Ազգային Ժողովում կը սկսուեն 2022 թուականի պետական պիւտճէի կատարման հաշուետուութեան քննարկումները», Մայիս 22-ին, լրագրողներու հարցումներուն պատասխանելէ առաջ մամուլի ասուլիսին յայտնեց վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանը:

Ներկայացնելով քանի մը տուեալ` վարչապետը նշեց, որ 2022 թուականի պետական պիւտճէի հարկային եկամուտներու փաստացի կատարողականը կազմած է 1 թրիլիոն 926 միլիառ դրամ. «Սա այն գումարն է, որ փաստացի մուտքագրուել է պետական պիւտճէ: 2022 թուականի պետական պիւտճէի հարկային եկամուտները 2017 թուականի համանման ցուցանիշը գերազանցել են 768 միլիառ դրամով կամ 66,3 տոկոսով, իսկ ընդհանուր ծախսերը 2022 թուականին 2017-ի համեմատ աւելի են եղել 150 միլիառ դրամով կամ 163 տոկոսով»:

Վարչապետը յիշեցուց, որ 2021-22 թուականներուն ՀՀ կառավարութիւնը 21,8 տոկոս բաժնեմաս ձեռք բերաւ Զանգեզուրի պղնձամոլիպտենային գործարանին մէջ. «2022 թուականին ԶՊՄԳ-ն վճարել է պատմականօրէն աննախադէպ բարձր թուով հարկեր` 145 միլիառ 636 միլիոն դրամ, ինչը շուրջ 7 միլիառ դրամով աւելին է, քան 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017 թուականներին ԶՊՄԳ-ի կողմից վճարուած հարկերը միասին վերցրած: Այսինքն` 6 տարիների հանրագումարից 7 միլիառով աւելի շատ հարկ է վճարել 2022 թուականին»:

Ինչպէս նշեց Նիկոլ Փաշինեանը, պետական պիւտճէի եկամուտները առանցքային նշանակութիւն ունին երկրի բոլոր, այդ շարքին` անվտանգային, մարդկային դրամագլուխի զարգացման խնդիրներու լուծման համար, եւ շնորհակալութիւն յայտնեց բոլոր անոնց, որոնք կ’ապահովեն պետական պիւտճէի եկամուտները:

Անդրադառնալով ռազմաքաղական իրադրութեան` վարչապետը նշեց, որ այն մեր տարածաշրջանին մէջ կը շարունակէ մնալ լարուած. «ՀՀ կառավարութիւնն այդ լարուածութիւնը յաղթահարելու առաջնային մեթոտը համարում է խաղաղութեան օրակարգի յառաջմղումը: Ատրպէյճանի հետ խաղաղութեան եւ յարաբերութիւնների հաստատման պայմանագրի շուրջ բանակցութիւններ են ընթանում, եւ մենք յոյս ունենք հնարաւորինս արագ համաձայնութեան հասնել բնագրի շուրջ եւ ստորագրել այն»:

Նիկոլ Փաշինեանի խօսքով` միջազգային հանրութեան ընկալումը աւելի ու աւելի շատ կը հակի այն բանաձեւին, որ Հայաստանն ու Ատրպէյճանը առանց վերապահումներու պէտք է ճանչնան միմեանց համապատասխամաբար` 29.800 քառ. քմ եւ 86.600 հազար քառ. քմ տարածքային ամբողջականութիւնը, եւ ԼՂ հայութեան իրաւունքներու եւ անվտանգութեան ապահովման շուրջ Պաքուի եւ Ստեփանակերտի միջեւ պէտք է տեղի ունենայ երկխօսութիւն:

«ՀՀ 29.800 քառ. քմ-ի մէջ մտնում է նաեւ Արծուաշէնը, Ատրպէյճանի 86.600 հազար քառ. քմ-ի մէջ այդ հաշուարկներով մտնում են նաեւ անկլաւները», յայտնեց վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանը եւ յաւելեց, որ սա դեռ քաղաքական դիրքորոշում է, իսկ հարցին իրաւական մասը դեռ պէտք է դիտարկել:

Ինչպէս նշեց վարչապետը, անկլաւներու թեմային հետ կապուած տարբերակները քանի մը հատ են` հիմնուած հաւասարութեան սկզբունքի վրայ:

Ինչ կը վերաբերի Արցախեան խնդիրի կարգաւորման վերաբերեալ ԵԱՀԿ Մինսքի Խումբի համանագահներու 2019-ին փոխանցած փաթեթին, Նիկոլ Փաշինեան ըսաւ. «Այդ փաթեթը ոչ մերժուել է, ոչ էլ չի մերժուել, որովհետեւ մեր ընկալումն այն է, որ այդ փաթեթը մինչեւ 2018-ի Մայիսը տեղի ունեցած բանակցային հոլովոյթի արտայայտումն է եղել. դա եղել է 2016-ի ձեւակերպուած տարբերակը, որը ներառել է նաեւ Քելբաջարի եւ Լաչինի շրջանի միջանկեալ վերադարձի գաղափարը»:

Վարչապետը, պատասխանելով «Արմէնփրես»ի հարցումին, թէ ԼՂ հարցով նախատեսուած յառաջիկայ 3 հանդիպումներուն հնարաւո՞ր է Խաղաղութեան պայմանագրի ստորագրութիւն, ըսաւ, որ Մոսկուայի հանդիպումը Հինգշաբթի օրն է: «Մինչեւ Հինգշաբթի մենք չեմ կարծում` իրատեսական է` համաձայնութեան գալ, փաստաթուղթ ստորագրել, Խաղաղութեան պայմանագիր ստորագրել: Եթէ հաղորդակցութիւնների բացման հարցում հնարաւոր կը լինի գալ ընդհանուր յայտարարի, գիտէք մեր մօտեցումները եւ սկզբունքները, բացառել չեմ կարող»:

«Մեր խնդիրն է` հնարաւորինս արագ աւարտին հասցնել բանակցութիւնները եւ ստորագրել խաղաղութեան պայմանագիր: Մեր խումբը շատ աշխոյժ է աշխատում», ըսաւ վարչապետը` յաւելելով․ «Ուաշինկթընից առաջ խաղաղութեան պայմանագրի մեր խմբագրումները նորից փոխանցել ենք, դա 4-րդ խմբագրումն էր, եւ հիմա, ըստ էութեան, իրենց արձագանգին ենք սպասում, որը յոյս ունենք, կ’արտայայտի Ուաշինկթընում տեղի ունեցած քննարկումները, պայմանաւորուածութիւնները, ըմբռնման յառաջընթացը»:

Վարչապետին խօսքով` եթէ Ատրպէյճանը այս շաբաթ փոխանցէ իր արձագանգը, եւ եթէ հայկական կողմը այդ առաջարկները համարէ ընդունելի փոխզիջումային տրամաբանութեան մէջ, ինչո՞ւ չէ: «Բայց այս պահին դեռեւս չենք ստացել իրենց արձագանգները», շեշտեց վարչապետը:

«ՀԱՊԿ առաքելութիւնը Հայաստանի տարածքում չի գործում մի պարզ պատճառով, որ չի մատնանշում, թէ որն է իր պատկերացրած Հայաստանի Հանրապետութեան տարածքը: Երբ ՀԱՊԿ-ը դա յստակ ընդգծի, խնդիրների 90 տոկոսը կը վերանայ», ըսաւ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան:

«Սա հիմնական խնդիրն է, բայց իննսուն տոկոսը կա՛մ դա է, կա՛մ բխում է դրանից: Երկրորդը` մենք Արեւմուտքից Ռուսաստանին դուրս քշելու կամ յարաբերութիւնները խզելու որեւիցէ ազդակ չենք ստանում, եւ չեմ կարծում, որ այդպիսի ազդակ երբեւէ կը լինի:

Ազդակները կարող են լինել երկկողմ յարաբերութիւնների զարգացման կամ ընթացքի մասին, ինչը վերաբերում է այդ թւում Ռուսաստանին: Այսինքն, մենք մեր երկկողմ յարաբերութիւնները ՌԴ մեր գործընկերների հետ շատ թափանցիկ ենք քննարկում եւ կարծում եմ, որեւէ մութ կէտ չկայ այդ խօսակցութիւններում մեր մտահոգութիւնների մասին, որոնք մենք ունենք տարածաշրջանում Ռուսաստանի Դաշնութեան եւ մեր յարաբերութիւններում առկայ իրադրութեան վերաբերեալ»:

Արցախը Ատրպէյճանի Կազմին Մէջ Ճանչնալու եւ Սահմանադրութիւնը Խախտելու Մասին

«Ատրպէյճանը, մեր ընկալմամբ, ԼՂ-ում ցեղային զտման եւ ցեղասպանութեան քաղաքականութիւն է իրականացնում, եւ մեր խնդիրն է ամէն ինչ անել այդ քաղաքականութեան իրագործումը թոյլ չտալու համար եւ, եթէ հնարավոր է այդ քաղաքականութիւնը փոխելու ուղղութեամբ՝ ոչ միայն միջազգային հանրութեան կողմից իրականացուող ճնշումներով, այլեւ Ատրպէյճանի հետ կառուցողական բանակցութիւնների միջոցով եւ նաեւ Պաքու-Ստեփանակերտ հաստատութենական երկխօսութիւն ձեւաւորելու միջոցով», այս մասին ասուլիսի ընթացքին ըսաւ վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան։

Անդրադառնալով սահմանադրութեան հնարաւոր խախտման մասին հարցումին, ըստ որուն, եթէ Հայաստանը Արցախը ճանչնայ Ատրպէյճանի կազմին մէջ, կը խախտուի՞ սահմանադրութինը, վարչապետը ըսաւ, որ 1989 թուականին ՀՀ Գերագոյն Խորհուրդը եւ ԼՂ Մարզային Խորհուրդը որոշում կայացուցած են Լեռնային Ղարաբաղի եւ Հայաստանի վերամիաւորման վերաբերեալ, որմէ յետոյ 1990 թուականին ՀՀ-ն ընդունած է անկախութեան հռչակագիր՝ յղում ընելով նաեւ այդ որոշման։ 1991 թվականին ԼՂ-ն յայտարարած է անկախութիւն։ «Ումի՞ց է հռչակել այդ անկախութիւնը։ Տարբերակ 1՝ ՀՀ-ից, եւ եթէ այդ տարբերակն է, ապա Գերագոյն Խորհրդի եւ Մարզային Խորհրդի որոշումը խախտուե՞լ է, թէ՞ չէ։ Եթէ խախտուել է, ապա ինչո՞ւ խախտողները պատասխանատուութեան չեն ենթարկուել։ Եթէ Ատրպէյճանից, ապա Ատրպէյճանից անկախութիւն հռչակելու պարագայում անկախութեան հռչակագիրը եւ Մարզային Խորհրդի որոշումը խախտուե՞լ է, թէ՞ ոչ։ Որովհետեւ եթէ վերամիաւորուել է ՀՀ-ի հետ, ապա ումի՞ց է անկախութիւն հռչակում։ 1995 թուականին ՀՀ-ն ընդունել է սահմանադրութիւն, 1997-ին Լեւոն Տէր Պետրոսեանը հրապարակել է իր «Պատերազմ, թէ խաղաղութիւն․ լրջանալու պահը» յօդուածը, որտեղ ասել է, թէ ԼՂ անկախութեան հարցում մենք բարեկամներ չունենք եւ, ըստ էութեան, ասել է, որ դա հնարաւոր չէ», ըսած է Փաշինեան, ապա հարց տուած․ «Գերագոյն Խորհրդի որոշումը, հռչակագիրը, Սահմանադրութիւնը խախտուե՞լ է, թէ՞ չէ»։

Ապա Փաշինեան կը յիշեցնէ 1998 թուականի իշխանափոխութենէն յետոյ քննարկուած «Ընդհանուր պետութիւն» բանակցային փաստաթուղթը, ուր արձանագրուած է, որ ԼՂ-ն ինչ-որ տիպի միաւոր է Ատրպէյճանի տարածքային ամբողջականութեան մէջ։ Ապա վարչապետը յիշեցուց նաեւ Ատրպէյճանի եւ Հայաստանի միջեւ տարածքներու փոխանակութեան մասին բանակցութիւնները, որով Մեղրին կը փոխարինուէր Լեռնային Ղարաբաղի հետ, եւ կը հարցնէ․ «Սա Սահմանադրութեան խախտու՞մ է, թէ՞ ոչ։ Սրանից յետոյ ընդունուել է Մատրիտեան սկզբունքները, որի առանցքային դրոյթներից մէկը ե՛ւ տէ ֆաքթօ, ե՛ւ տէ իւրէ այն է, որ ԼՂ կարգավիճակի ճշտգրտման հարցը պէտք է համաձայնեցուի Ատրպէյճանի հետ՝ ապագայում տեղի ունեցող հանրքաուէով։ Հարց՝ Սահմանադրութիւնը, Հռչակագիրը եւ 1989-ի որոշումը խախտուե՞լ է, թէ՞ ոչ։ Որովհետև, եթէ անցեալում, ըստ մեր ասածին հանրաքուէ է տեղի ունեցել եւ կարգավիճակը ճշգրտուել է, ապագայում ի՞նչ հարաքուէ է տեղի ունենալու։ Եւ ապագայում տեղի ունենալիք հանրաքուէի մասին համաձայնութիւնը զրոյացրել է անցեալում տեղի ունեցած հանրաքուէն», ըսաւ Նիկոլ Փաշինեան եւ հարցուց․ «Հռչակագիրը, Սահմանադրութիւնը խախտուե՞լ են, թէ՞ ոչ։ Յաջորդը՝ ասւում է, որ հաւանական հանրաքուէն չի կարող սահմանփակել ԼՂ որևէ կարգավիճակ, որը եղել է հայկական կողմի դիրքորոշումը։ Սա նշանակում է, որ այդ համաձայնութեամբ ԼՂ-ն կարող էր լինել Ատրպէյճանի մաս՝ ընդ որում՝ առանց որեւէ կարգավիճակի», ըսաւ վարչապետը եւ կրկին հարցուց․ «Սահմանադրութիւնը, Հռչակագիրը խախտուե՞լ է, թէ՞ չի խախտուել։ Յաջորդը՝ երբ ասուել է, որ հանրաքուէն պետք է տեղի ունենայ կողմերի միջեւ համաձայնեցուած ժամկէտերում՝ կողմերն էլ Հայաստանն ու Ատրպէյճանն են։ Եթէ ԼՂ-ն ինքնորոշուել է, մենք էլ չենք համարում իրեն Ատրպէյճանի մաս, ինչի՞ ենք Ատրպէյճանի հետ համաձայնեցւում։ Դրանով խախտուե՞լ է Սահմանադրութիւնը, թէ՞ ոչ։ Հանրաքուի բովանդակութեան հետ կապուած մի հանգամանք էլ Հայաստանի նախագահի նախկին գլխաւոր խորհրդական Ժիրայր Լիպարիտեանը բացայայտեց՝ ասելով, որ Ատրպէյճանի դիրքորոշումը եղել է այն, որ որեւէ հանրաքուէ պէտք է լինի, ոչ թէ անհատական հանրաքուէ, այլ համայնքային հանրաքուէ։ Այսինքն՝ որոշումը պետք է կայացուի ոչ թէ քանի հոգի ինչի օգտին է կողմ կամ դէմ քուէարկել, այլ հայ համայնքը Ղարաբաղի ինչի օգտին է կողմ կամ դէմ քուէարկել եւ ատրպէյճանական համայնքի ինչի օգտին կամ դէմ է քուէարկել, եւ եթէ երկու համայնքները նոյն կերպ են քուէարկում որոշումը համարւում է կայացուած, եթէ նոյն կերպ չեն քուէարկում որոշումը համարւում է չկայացուած։ Չեմ կարող պնդել, որ հայկական կողմը համաձայնել է դրան, բայց, այնուամենայնիւ, փաստ է, որ հայկական կողմը համաձայնուել է Լեռնային Ղարաբաղի ատրպէյճանական համայնքի՝ որպէս ԼՂ բնակչութեան ամբողջ մաս՝ քուէարկելու իրաւունքի վերաբերեալ»։

Փաշինեան ըսաւ, որ այս շարքը դեռ երկար կարելի է թուարկել։

Վարչապետը կտրականապէս անհամաձայնութիւն յայտնեց լրագրողի այն դիտարկման, թէ Հայաստանի կառավարութիւնը «խաչ կը քաշէ Արցախի վրայ»։

Լրագրողի դիտարկման, թէ վերը թուարկածները ընդամէնը բանակցային փաստաթուղթեր եղած են եւ «միս ու արիւն» չեն ստացած, Փաշինեան ըսաւ․ «Այդ բանակցային բովանդակութիւնը չի ցնդել։ Այդ բանակցային բովանդակութիւնը միջազգային ըմբռնում է ձեւաւորում բանակցութիւնների վերաբերեալ։ Դրանք դատարկութեան մէջ գոյութիւն չունին»։

Հարակից Նյութեր

Leave a Comment