Home ԳԼԽԱՒՈՐ ԼՈՒՐԵՐ Նիկոլ Փաշինեանի Ելոյթը Արցախի Իրավիճակին Վերաբերեալ

Նիկոլ Փաշինեանի Ելոյթը Արցախի Իրավիճակին Վերաբերեալ

by MassisPost

Այսօր տեղի ունեցած է ՀՀ կառավարութեան հերթական նիստը, որ վարած է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանը:

Մինչ օրակարգի քննարկումը, վարչապետ Փաշինեան անդրադարձած է վերջին օրերուն Լեռնային Ղարաբաղի մէջ եւ անոր շուրջ ստեղծուած իրավիճակին, 2020 թուականի Նոյեմբեր 9-ի եռակողմ յայտարարութեան կատարման եւ անով ԼՂ անվտանգութեան հիմնարկներու ամրագրուածութեան, Ռուսիոյ խաղաղապահ զօրախումբի մանտաթին վերաբերող եւ շարք մը այլ հարցերու, կը յայտնեն կառավարութենէն: Իր խօսքին մէջ Նիկոլ Փաշինեան մասնաւորապէս նշած է.

«Կառավարութեան նիստի յարգելի մասնակիցներ, սիրելի հայրենակիցներ,

Ինչպէս տեղեակ էք, վերջին օրերին Լեռնային Ղարաբաղում եւ նրա շուրջ իրավիճակը ծայրայեղ սրուել է: Տեղի ունեցած մարտերի հետեւանքով Լեռնային Ղարաբաղի պաշտպանութեան բանակի 19 զինծառայող վիրաւորուել է, 2 զինծառայող զոհուել: Խնդրում եմ մէկ րոպէ լռութեամբ յարգել զոհուած զինծառայողների յիշատակը (Կառավարութիւնը մէկ րոպէ լռութեամբ յոտնկայս յարգանքի տուրք է մատուցում զոհուած զինծառայողների յիշատակին):

Շնորհակալութիւն: Վիրաւոր զինծառայողներին մաղթում ենք շուտափոյթ ապաքինում:

Կառավարութեան նիստի յարգելի մասնակիցներ, սիրելի հայրենակիցներ.

Այս օրերին տեղի ունեցող եւ սրանից առաջ տեղի ունեցած մի շարք իրադարձութիւններ համակարգային բնոյթի հարցեր են ի յայտ բերում: Բազմիցս եմ ասել, որ Լեռնային Ղարաբաղում Ռուսաստանի Դաշնութեան խաղաղապահ զօրախմբի ներկայութիւնն ու գործունէութիւնն առանցքային գործօն են արցախահայութեան անվտանգութեան ապահովման համար, եւ մենք բարձր ենք գնահատում Ռուսաստանի Դաշնութեան ջանքերը մեր տարածաշրջանում անվտանգութեան եւ կայունութեան ապահովման հարցում:

2020 թուականի Նոյեմբերից ի վեր Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած մի շարք իրադարձութիւններ, այդ թւում` վերջին օրերի իրադարձութիւնները հայ հանրութեան շրջանում առաջ են բերում Լեռնային Ղարաբաղում խաղաղապահ գործողութեան բովանդակութեան եւ էութեան հետ կապուած հարցեր: 2020 թուականի Դեկտեմբերի 11-ին Ատրպէյճանի կողմից Խծաբերդ եւ Հին Թաղեր գիւղերի գրաւումը եւ հայ զինծառայողների գերեվարումը Ռուսաստանի Դաշնութեան խաղաղապահների ներկայութեամբ եւ թողտուութեամբ, 2022 թուականի մարտի 24-ին Լեռնային Ղարաբաղի Փառուխ գիւղի գրաւումը` կրկին Ռուսաստանի Դաշնութեան խաղաղապահների ներկայութեամբ, շփման գծի երկայնքով հրադադարի ռեժիմի շարունակական եւ ահագնացող խախտումները, Լեռնային Ղարաբաղի հայութեանը խաղաղապահների ներկայութեամբ ֆիզիքապէս եւ հոգեբանօրէն ահաբեկելու դէպքերը պարզապէս անընդունելի են: Այս համատեքստում խիստ անհրաժեշտ է դառնում Լեռնային Ղարաբաղում խաղաղապահ օպերացիայի մանրամասների ճշգրտումը:

Սա անհրաժեշտ է եղել ի սկզբանէ` Լեռնային Ղարաբաղում Ռուսաստանի Դաշնութեան խաղաղապահ զօրախմբի տեղակայմանը զուգընթաց: Բայց պիտի խոստովանել, որ այս գործընթացին խոչընդոտել է Ատրպէյճանը` հրաժարուելով ստորագրել Լեռնային Ղարաբաղում խաղաղապահ զօրախմբի գործունէութեան մանտաթը, մինչդեռ Հայաստանի Հանրապետութիւնը դա արել է հէնց 2020 թուականի Նոյեմբերին, եւ մենք ակնկալում ենք, որ երկկողմ ձեւաչափով ստորագրուած այդ մանտաթը գործի իր ամբողջ ծաւալով:

Բացի այդ, գոյութիւն ունեն թեմային առնչուող մի շարք հաստատութենական հարցեր: Մասնաւորապէս` 2020 թուականի Նոյեմբերի 9-ի եռակողմ յայտարարութեան երրորդ կէտում յստակ նշուած է, որ Լեռնային Ղարաբաղում կայ շփման գիծ, որի երկայնքով էլ տեղակայւում են Ռուսաստանի Դաշնութեան խաղաղապահ ուժերը: Հէնց այս տարածքն է կոչւում Լեռնային Ղարաբաղում Ռուսաստանի Դաշնութեան խաղաղապահ զօրախմբի պատասխանատուութեան գօտի: Եւ մենք ակնկալում ենք, որ շփման գծի հատման որեւէ փորձ կասեցուի Ռուսաստանի Դաշնութեան խաղաղապահ զօրախմբի կողմից, իսկ շփման գծից ներս գտնուող ատրպէյճանական ստորաբաժանումները դուրս բերուեն:

Վերադառնալով Լեռնային Ղարաբաղում Ռուսաստանի Դաշնութեան խաղաղապահ զօրախմբի մանտաթի թեմային` պիտի կրկնեմ, որ մեր կարծիքով` Հայաստանի եւ Ռուսաստանի ստորագրութիւնը բաւարար են այդ մանդատն ամբողջութեամբ իրագործելու համար: Իսկ եթէ ոչ, ուրեմն անհրաժեշտ է միջոցներ ձեռնարկել այդ մանդատը միջազգայնօրէն հաստատելու, կամ խաղաղապահներին աւելի լայն միջազգային մանտաթով օժտելու ուղղութեամբ: Ես հիմա չեմ ուզում շատ աշխատանքային մանրամասներ բացել, բայց այս հարցերը մեզ յուզել են հէնց 2020 թուականի Նոյեմբերից, մենք ջանքեր ենք գործադրել կոնկրէտ լուծումների հասնելու համար, եւ հիմա այդ ջանքերը պէտք է կրկնապատկել եւ եռապատկել:

Կառավարութեան նիստի յարգելի մասնակիցներ, սիրելի հայրենակիցներ,

Որքան էլ քննադատուի 2020 թուականի Նոյեմբերի 9-ի եռակողմ յայտարարութիւնը, դրանում Լեռնային Ղարաբաղի անվտանգութեան կարեւոր հաստատութիւններ են ամրագրուած: Նախ` Լեռնային Ղարաբաղ միաւորի արձանագրումն է տեղի ունեցել, ինչը մինչեւ հիմա փորձում է ժխտել Ատրպէյճանը` ասելով, թէ Լեռնային Ղարաբաղ գոյութիւն չունի: Ատրպէյճանից հնչող նմանատիպ յայտարարութիւնները, ի դէպ, եռակողմ յայտարարութեան կոպտագոյն խախտում են:

Երկրորդը` արձանագրուել է, ինչպէս ասացի, որ գոյութիւն ունի շփման գիծ եւ երրորդը` Լաչինի միջանցք, որը ապահովում է Լեռնային Ղարաբաղի կապը Հայաստանի հետ: Ըստ էութեան, այս երեք հիմնարկների դէմ է Ատրպէյճանի այսօրուայ պայքարը, եւ մեր ակնկալիքն է, որ ինչպէս եւ նախատեսուած է եռակողմ յայտարարութեամբ, Ռուսաստանի Դաշնութեան խաղաղապահ զօրախումբը Ատրպէյճանին հնարաւորութիւն չտայ խաթարելու եռակողմ յայտարարութեամբ արձանագրուած այս հիմնարար հիմնարկները:

Ատրպէյճանն այսօր անընդհատ խօսում է Լեռնային Ղարաբաղի պաշտպանութեան բանակի մասին, թէ ինչու են նրանք տեղակայուած շփման գծի երկայնքով: Եթէ Ռուսաստանի Դաշնութեան խաղաղապահ զօրախումբը, Ատրպէյճանը երաշխաւորի շփման գծի անձեռնմխելիութիւնը, Լեռնային Ղարաբաղի Պաշտպանութեան բանակը, կարծում եմ, մարտական հերթապահութիւն իրականացնելու անհրաժեշտութիւն չի ունենայ:

Նման անհրաժեշտութիւն յառաջացել է միայն այն բանից յետոյ, երբ Ատրպէյճանը հրաժարուել է ստորագրել խաղաղապահների մանտաթը եւ շարունակաբար խախտում է 2020 թուականի Նոյեմբերի 9-ի եռակողմ յայտարարութեան դրոյթները` այդ թւում բոլոր ռազմական գործողութիւնների դադարեցման մասին, որը վերը նշուած փաստաթղթի բուն էութիւնն է: Ատրպէյճանը շարունակաբար շահարկում է նաեւ Լեռնային Ղարաբաղում Հայաստանի զինուած ուժերի ներկայութիւնը: Պիտի արձանագրեմ պաշտօնապէս, որ Լեռնային Ղարաբաղում Հայաստանի Հանրապետութեան զինծառայող չկայ:

Յարգելի ներկաներ, սիրելի հայրենակիցներ,

Ընթացիկ մագլցողութեան համար Ատրպէյճանը որպէս պատրուակ օգտագործում է Լաչինի միջանցքի նոր երթուղու հարցը, իբր ինքը աւարտել է Լաչինի միջանցքի նոր երթուղու կառուցման աշխատանքները, եւ, հետեւաբար, գործող միջանցքի մի շարք հատուածներ պէտք է յանձնուեն իր հսկողութեանը: Ատրպէյճանի նման ձեւակերպումը եւ յայտարարութիւնները նոյնպէս 2020 թուականի Նոյեմբերի 9-ի եռակողմ յայտարարութեան կոպիտ խախտում են եւ ահա թէ ինչու:

Նշուած յայտարարութեան 6-րդ կէտում ասւում է (մէջբերում եմ). «կողմերի (այսինքն` Ռուսաստանի Դաշնութեան, Հայաստանի եւ Ատրպէյճանի) համաձայնեցմամբ յառաջիկայ երեք տարուայ ընթացքում, այսինքն` մինչեւ 2023 թուականի Նոյեմբերի 9-ը, կ’որոշուի Հայաստանի հետ Լեռնային Ղարաբաղի կապն ապահովող Լաչինի միջանցքով երթեւեկութեան նոր երթուղու կառուցման պլանը, ռուսական խաղաղապահների հետագայ վերատեղաբաշխմամբ` այդ երթուղու պահպանութեան համար» (մէջբերման աւարտ):

Պիտի արձանագրեմ, որ այս պահի դրութեամբ Ռուսաստանի Դաշնութեան, Հայաստանի եւ Ատրպէյճանի կողմից եռակողմ ձեւաչափով հաստատուած որեւէ ծրագիր գոյութիւն չունի, եւ մենք մի քանի անգամ առաջարկել ենք եւ հիմա էլ առաջարկում ենք դա անել: Այսինքն` հաստատել եռակողմ ձեւաչափով ծրագիր: Ուշադրութիւն դարձրէք, որ յայտարարութեան մէջ խօսքը ոչ թէ պարզապէս նոր ճանապարհի կառուցման մասին է, այլ կառուցման պլանի եւ խաղաղապահ զօրքերի վերատեղաբաշխման մասին, որը շատ  բարդ եւ եռակողմ գործընթաց է: Այս պահի դրութեամբ մենք ոչ մի ծրագրի համաձայնութիւն չենք տուել, որովհետեւ մեզ նման պլանի նախագիծ չի էլ առաջարկուել: Չնայած` պիտի ընդգծեմ, որ Հայաստանի Հանրապետութիւնը սկսել է Կոռնիձոր-Տեղ-Մ12 մայրուղու ճանապարհի վերակառուցումը, որը ենթադրաբար պիտի միանայ Լաչինի միջանցքի նոր երթուղուն:

Բայց, կրկնում եմ, խօսքը այստեղ, այսինքն` եռակողմ յայտարարութեան մէջ միայն ճանապարհի կառուցման մասին չէ: Ծրագրի շրջանակում պէտք է պարզաբանուեն մի շարք կարեւորագոյն հարցեր, այդ թւում Լեռնային Ղարաբաղին ելեկտրական ուժանիւթի, կազի մատակարարման հարցեր, անվտանգութեան հետ կապուած խնդիրներ:

Պիտի ընդգծեմ, որ Ատրպէյճանն այս օրերին շահարկում է, թէ Հայաստանի Հանրապետութիւնը փորձում է խուսափել այս հարցերի քննարկումներից: Սա անհեթեթ յայտարարութիւն է այն պայմաններում, երբ ես վերը նշուած ծրագրի մասին յայտարարել եմ հրապարակային` դեռեւս ս.թ. Յունիսի 27-ին իմ ունեցած առցանց ասուլիսի ընթացքում: Եւ աւելին` Ատրպէյճանը Լեռնային Ղարաբաղում իրադրութեան սրման գնաց այն օրերին, երբ Կոռնիձոր-Տեղ-Մ12 աւտոճանապարհի բուն շինարարութիւնը մեկնարկեց, իսկ դրանից առաջ հրապարակային մրցութային ընթացակարգ էր տեղի ունենում շինարարական կազմակերպութեան ընտրութեան նպատակով:

Այս պայմաններում Ատրպէյճանի կողմից սրացման գնալը մի նպատակ ունի. 2020 թուականի Նոյեմբերի 9-ի յայտարարութեամբ սահմանուած կառուցակարգերի վերացումը: Ատրպէյճանը, որ Նոյեմբերի 9-ի յայտարարութիւնն իր յաղթանակն է համարում, այսօր մի խնդիր ունի` վերացնել այդ յայտարարութիւնը եւ խուսափել այդ յայտարարութեամբ արձանագրուած իրողութիւնների ամրագրումից:

Կրկին ընդգծում եմ` Նոյեմբերի 9-ի յայտարարութեամբ 3 առանցքային իրողութիւն է արձանագրուել. Լեռնային Ղարաբաղի միաւորի գոյութիւնը, Լեռնային Ղարաբաղում շփման գծի առկայութիւնը եւ Լեռնային Ղարաբաղի եւ Հայաստանի միջեւ կապը երաշխաւորող Լաչինի միջանցքի գոյութիւնը: Այս ընթացքում մենք այս իրողութիւնները, որոնք թղթի վրայ գրուած են, մենք, այսպէս ասած, շատ չենք ընդգծել, շատ չենք ցանկացել ընդգծել, բայց սրանք իրողութիւններ են, եւ սրանք Ատրպէյճանի միջազգային պարտաւորութիւնն են:

Ատրպէյճանն այսօր շատ է թմբկահարում, որ Հայաստանը Նոյեմբերի 9-ի յայտարարութեամբ ստանձնել է պարտաւորութիւններ: Այո՛, մենք ստանձնել ենք պարտաւորութիւններ եւ մեր ստանձնած բոլոր պարտաւորութիւնները կատարել ենք: Ատրպէյճանը պիտի կատարի իր երեք պարտաւորութիւնները. առաջին` ընդունի Ատրպէյճանի նախագահի ստորագրութեամբ արձանագրուած Լեռնային Ղարաբաղ միաւորի գոյութիւնը, պիտի յարգի Լեռնային Ղարաբաղում շփման գծի առկայութիւնը եւ պիտի յարգի Լաչինի միջանցքի գոյութիւնը, որը Հայաստանի հետ Լեռնային Ղարաբաղի կապն ապահովող կարեւորագոյն հիմնարկն է: Ինքն ասում է, որ եռակողմ յայտարարութեամբ Հայաստանը պարտաւորութիւններ է ստանձնել: Այո, ստանձնել ենք եւ կատարել ենք: Ատրպէյճանը պարտաւոր է իր ստորագրութեամբ արձանագրուած այս իրողութիւնները յարգել: Եթէ ոչ, ուրեմն մենք պէտք է մեր օրակարգում ներառենք սեփական ստորագրութեամբ ստանձնած պարտաւորութիւնները յարգելուն ուղղուած միջազգային մեխանիզմների գործարկումը, որպէսզի միջազգային մեխանիզմների գործարկումով Ատրպէյճանը յարգի իր ստորագրութեամբ ստանձնած պարտաւորութիւնները: Կրկնում եմ` 3 առանցքային իրողութիւն. Լեռնային Ղարաբաղ, շփման գիծ, Լաչինի միջանցք:

Ես այսօր այսքանն եմ ուզում բարձրաձայնել, չնայած այս թեման շատ ծաւալուն է, եւ առաջիկայում մենք դրան կրկին անդրադառնալու  առիթներ կ’ունենանք:

Աւարտելով խօսքս` ասեմ, որ  չնայած այս պահին Լեռնային Ղարաբաղի շփման գծի երկայնքով ակտիւ մարտական գործողութիւններ չկան, իրադրութիւնը, ըստ Լեռնային Ղարաբաղի իշխանութիւնների գնահատականի, շարունակում է մնալ ծայրայեղ լարուած:

Մենք պիտի աշխատենք այդ լարուածութիւնը թուլացնելու ուղղութեամբ: Ընդգծեմ, որ 2020 թուականի Նոյեմբերի 9-ի պայմանաւորուածութիւնների բոլոր կէտերով Հայաստանը կառուցողական բանակցութիւնների վարման քաղաքականութիւն է իրականացնում` ի նպաստ տարածաշրջանում խաղաղութեան հաստատման եւ ամրապնդման:

Մէկ թեմայի եւս ուզում եմ անդրադառնալ: Հայաստանի պարտաւորութիւնների մասին խօսելիս Ատրպէյճանն ասում է, որ Հայաստանը պարտաւորուել է Ատրպէյճանի արեւմտեան շրջանների եւ Նախիջեւանի միջեւ կապն ապահովել: Այո՛, մենք այս ընթացքում ամէն օր էլ պատրաստ ենք այդ կապն ապահովել: Այդ Ատրպէյճանն է, որ չի օգտւում մեր ընձեռած հնարաւորութիւններից: Մենք այսօր էլ ասում ենք, որ Հայաստանի Հանրապետութեան օրէնսդրութեամբ սահմանուած կարգով, ինչպէս կարգն է, եկէք, հատէք Հայաստանի սահմանը, գնացէք Նախիջեւան: Հէնց այսօր: Հէնց այսօր պատրաստ ենք ապահովել: Մենք նաեւ դեռեւս նախորդ տարուանից ունենք կէտ, որտեղ կայ Հայաստանի Հանրապետութեան մաքսային ծառայութեան կէտ եւ սահմանապահ ծառայութեան կէտ, եւ ասել ենք Ատրպէյճանին, որ որեւէ պահի Հայաստանի Հանրապետութեան օրէնսդրութեամբ սահմանուած կարգով այդ կէտերը կարող են հատել եւ կապ հաստատել Նախիջեւանի հետ:

Ընդ որում, ինչ վերաբերում է նոր կառուցուող ճանապարհներին` եռակողմ յայտարարութեան մէջ յստակ ընդգծուած է, որ դա պէտք է տեղի ունենա կողմերի համաձայնութեամբ: Եւ մենք ասում ենք, որ այդ ճանապարհների երթուղին քննարկելը համարում ենք երկրորդ հարցը, առաջին` իրաւական ընթացակարգերի ամրագրումից եւ գործարկումից յետոյ: Ես այսօր պաշտօնապէս ասում եմ` այսօր Ատրպէյճանը հէնց մի քանի կէտերով կարող է հատել Հայաստանի սահմանը եւ երթեւեկութիւն իրականացնել դէպի Նախիջեւան: Եթէ բառացի եւ տառացի մեկնաբանենք, նշուած է, որ մենք պէտք է ապահովենք Ատրպէյճանի արեւմտեան շրջանների կապը Նախիջեւանի հետ: Ատրպէյճանի ամենարեւմտեան շրջանը Ղազախի շրջանն է, մենք պատրաստ ենք, թող գան, հատեն, գնան Նախիջեւան, եւ մենք երաշխաւորում ենք այդ երթեւեկութեան անվտանգութիւնը` Հայաստանի Հանրապետութեան օրէնսդրութեամբ սահմանուած կարգով: Բայց միայն Ղազախով չէ, Ղազախ-Իջեւան հատուածով չէ: Ղազախ-Բերդ, Վարդենիսի հատուածում, Սիսիանի հատուածում, Երասխի հատուածում մենք կարող ենք դա ապահովել: Մենք դա կարող ենք ապահովել Գորիսի հատուածում, որտեղ վաղուցուանից մաքսային ծառայութեան հսկողութիւն ունենք: Այս ընթացքում ոչ մի անգամ Ատրպէյճանը չի օգտուել, չի էլ փորձել օգտուել: Չկայ դէպք, երբ իրենք գան, ասեն` ուզում են հատել, այդ կապը հաստատել, եւ մենք խոչընդոտենք: Այդպիսի դէպք պարզապէս գոյութիւն չունի: Բայց էլի եմ ասում` Հայաստանի Հանրապետութեան տարածքն է, եւ դա, բնականաբար, պէտք է տեղի ունենայ Հայաստանի Հանրապետութեան օրէնսդրութեամբ սահմանուած կարգով:

Ինչ վերաբերում է յայտարարութեան այն կէտին, որտեղ ասւում է, որ ազատ տեղաշարժ պէտք է տեղի ունենայ. Հայաստանի Հանրապետութեան սահմանադրութեամբ գրուած է, որ Հայաստանի Հանրապետութեան քաղաքացիներն ունեն ազատ տեղաշարժի իրաւունք: Դա չի նշանակում, որ այդ ազատ տեղաշարժը պէտք է տեղի ունենա Հայաստանի Հանրապետութեան օրէնսդրութեամբ շրջանցմամբ: Այս իրողութիւնները մենք պէտք է շատ յստակ արձանագրենք եւ նաեւ միջազգայնօրէն արձանագրենք: Այս ամէնը մենք աշխատանքային պայմաններում արել ենք` փորձելով աշխատանքային մակարդակում այս բոլոր խնդիրները լուծել:

Ընդ որում` ես խօսում եմ շփման գծի մասին: Դեռեւս 2020 թուականի նոյեմբերից մեր աշխատանքի ուղղութիւններից մէկը եղել է դա` ինչպե՞ս ենք ապահովում շփման գծի գոյութիւնը, շփման գծի անվտանգութիւնն ինչպե՞ս ենք ապահովում: Սրանք հարցեր են, որ եռակողմ ձեւաչափով պէտք է լուծում ստանան: Եթէ մենք տեսնենք, որ եռակողմ ձեւաչափով լուծումները հնարաւոր չեն լինում, պիտի մտածենք լրացուցիչ միջազգային մեխանիզմների գործարկման մասին: Կրկին եմ ասում` մենք նախկինում, հասկանալով ընդհանուր վիճակը եւ ցանկութիւն չունենալով դա քարոզչական ինչ-որ նպատակներով օգտագործել, նոյեմբերի 9-ի յայտարարութեան վերաբերեալ այս մանրամասները չենք էլ բարձրաձայնել` համարելով, որ դա մասնագիտական աշխատանքային թեմա է եւ թոյլ տալով, որ թէկուզ շատ քննադատուի  այդ յայտարարութիւնը:

Բայց մենք ասում ենք, որ կան երեք յստակ արձանագրուած իրողութիւններ, որի տակ ստորագրել է Ատրպէյճանի նախագահը. Լեռնային Ղարաբաղ գոյութիւն ունի, շփման գիծ գոյութիւն ունի, եւ Հայաստանի եւ Լեռնային Ղարաբաղի միջեւ պէտք է լինի երաշխաւորուած կապ Լաչինի միջանցքով, որը պէտք է գտնուի ռուս խաղաղապահների վերահսկողութեան ներքոյ: Եւ այս երեք իրողութիւնները պէտք է պաշտպանուեն: Էսկալացիան ի՞նչ նպատակ ունի: Այս երեք իրողութիւնները վերացնել: Բայց այդ երեք իրողութիւնները հնարաւոր չէ վերացնել, որովհետեւ Ատրպէյճանի նախագահի, այդ թւում` Ռուսաստանի նախագահի եւ Հայաստանի վարչապետի ստորագրութեամբ է դա արձանագրուած: Սա, ըստ էութեան, միջազգային պարտաւորութիւն է` ստանձնուած Ռուսաստանի Դաշնութեան, Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Ատրպէյճանի կողմից: Եւ այս իրողութիւններով մենք պէտք է առաջնորդուենք, եւ նաեւ մեր համապատասխան հիմնարկները` Արտաքին Գործերի Նախարարութիւնը, մեր դիւանագիտական ծառայութիւնը: Ի հարկէ, այս աշխատանքը մենք արել ենք, եւ նաեւ միջազգային ատեանների հետ աշխատող մեր կառոյցները պէտք է այս իրողութիւններն արձանագրեն: Այս իրողութիւնների նկատմամբ ընկալումը, միջազգային ըմբռնումը պէտք է մեծանայ: Եւ, ըստ էութեան, այս անկիւնաքարն է, որ պիտի դառնայ տարածաշրջանում խաղաղութեան ու կայունութեան հիմքը:

Մնացած ուղղութիւններով էլ, հաղորդակցութիւնների բացման նաեւ` կրկին, պարոն Աբազեան, պարոն Բադասեան, ես ձեզ յանձնարարում եմ եւս մէկ անգամ, այս հրապարակային յայտարարութիւնն անում եմ` ապահովէք Նոյեմբերի 9-ի եռակողմ յայտարարութեան այդ հնարաւորութիւնը` նաեւ Իջեւանի հատուածում, Նոյեմբերեանի հատուածում: Թող ադրբեջանցիներն ասեն` որտեղով են ուզում հատեն, Հայաստանի Հանրապետութեան օրէնսդրութեամբ սահմանուած կարգով անձնագրային հսկողութիւն, մաքսային հսկողութիւն, եւ, ի հարկէ, անվտանգութեան ապահովում, որը մենք երթեւեկութեան անվտանգութեան ապահովում, որտեղ նաեւ ռուսաստանցի մեր գործընկերների աջակցութեամբ մենք այդ ամէն ինչը կարող ենք եւ պատրաստ ենք եւ կ’ապահովենք: Որեւէ կասկած դրանում չունենք:

Կրկին` աւարտելու համար, ընդգծեմ, որ 2020 թուականի Նոյեմբերի 9-ի պայմանաւորուածութիւնների բոլոր կէտերով Հայաստանը կառուցողական բանակցութիւնների վարման քաղաքականութիւն է իրականացնում` ի նպաստ տարածաշրջանում խաղաղութեան հաստատման եւ ամրապնդման:

Հիմա նաեւ ես ենթադրում եմ, որ պիտի խօսք գնայ խաղաղութեան օրակարգի մասին, թէ ինչու է լարուածութիւն եւ այլն, եւ այդպէս շարունակ: Որովհետեւ այս բոլոր գործողութիւնները հէնց խաղաղութեան օրակարգի դէմ են ուղղուած: Բայց մենք այդ օրակարգից չենք հրաժարուելու եւ չենք շեղուելու: Նոյեմբերի 9-ի յայտարարութիւնը շատ կարեւոր հաստատութենական հիմք է այդ օրակարգի իրականացման համար, կրկնում եմ, յենուած երեք հիմնական յենասիւների վրայ` Լեռնային Ղարաբաղ միաւորի արձանագրումը` Ռուսաստանի Դաշնութեան նախագահի, Ատրպէյճանի  նախագահի եւ Հայաստանի վարչապետի ստորագրմամբ,  երկրորդը` Լեռնային Ղարաբաղում շփման գծի առկայութիւնը եւ խաղաղապահների պարտաւորութիւնը` ապահովել շփման գծի անձեռնմխելիութիւնը եւ երրորդը` Լաչինի միջանցքի գոյութիւնը, որը գտնւում է ռուս խաղաղապահների վերահսկողութեան ներքոյ, եւ որի նպատակն է ապահովել անխափան կապը Լեռնային Ղարաբաղի եւ Հայաստանի միջեւ:

Էլի եմ ասում` այս թեման շատ ծաւալուն է, շատ մանրամասներ եւ ասելիքներ կան, բայց այսօր այսքանով ամփոփենք: Շնորհակալութիւն»:

Հարակից Նյութեր

Leave a Comment