Ռուս-ուքրանական հակամարտութեան սրացման լոյսին տակ ռուպլիի անկումը 4.0 դրամի սահմաններուն ոչ միայն Ռուսաստանի, այլ նաեւ ՀՀ տնտեսութեան տարբեր ճիւղերու վրայ իր բացասական ազդեցութիւնը ունեցաւ: Փորձագէտները կը նշէին, որ Ռուսաստանէն մեր երկիր ուղարկուող գումարները աւելի փոքր արժէք պիտի ունենան:
ՀՀ Կեդրոնական Դրամատան տուեալներուն համաձայն, 2021 թուականին շուրջ 2 միլիառ 109 միլիոն տոլար փոխանցումներէն 865 միլիոնը միայն Ռուսաստանէն ուղարկուած է: Կը ստացուի, որ Հայաստան մուտք գործող դրամական փոխանցումներուն աւելի քան 40%-ը Ռուսաստան եղած է:
Փորձագէտներուն խօսքով` ռուպլիի արժեզրկումը նաեւ իր բացասական ազդեցութիւնը կ’ունենայ Հայաստանէն դէպի Ռուսաստան արտահանումներու վրայ, կը փոխուին երկիրներուն մէջ ապրանքներուն յարաբերական գիները: Նշենք, որ Ռուսաստանը Հայաստանի գլխաւոր առեւտրային գործընկերն է. առաջին տեղն է ինչպէս ներմուծման, այնպէս ալ արտահանման հարցով:
Վիճակագրական Կոմիտէին տուեալներով` 2021 թուականին Հայաստանը Ռուսաստան արտահանած է 847 միլիոն տոլարի ապրանք, որ նախորդ տարուան համեմատ աճած է 24,5%-ով: Իսկ Հայաստանը Ռուսաստանէն ներմուծած է 1 միլիառ 782 միլիոն տոլարի ապրանք, որ նախորդ տարուայ համեմատ աճած է 19,2%-ով: ՀՀ-էն արտահանումներուն մէջ Ռուսաստանի կշիռը կը կազմէ 28%, իսկ ներմուծումը (ըստ ծագման երկրի) ուղիղ մէկ երրորդը` 33,3%:
Տնտեսագէտ, tvyal.com կազմակերպութեան ղեկավար Աղասի Թաւատեանը «Հայկական Ժամանակ»-ի հետ զրոյցին ընթացքին կը նշէ, որ ռուսական ռուպլիի մասով կանխատեսումներ ընելը բարդ է, քանի որ ռուպլին աւելի տատանողական է:
«Հայկական դրամը համեմատաբար աւելի կայուն է: Այս ընթացքում, եթէ այլ խոշոր տատանումներ չլինեն հայկական շուկայում կամ ընդհանրապէս համաշխարհային շուկայում, ապա մեր դրամը միջնաժամկէտում գտնուելու 1 տոլարը 480 դրամի շրջակայքում: Ռուպլու մասով ամէն բան կախուած է ռազմաքաղաքական իրավիճակից: Սակայն կարելի է ասել` ռուսական դրամավարկային քաղաքականութիւնը բերեց նրան, որ ռուպլին գրեթէ վերադարձաւ նախկին դրութեանը», կը նկատէ տնտեսագէտը:
Խօսելով ռուսական ռուպլիի տատանումներու եւ անոր` ՀՀ-ի արտահանման շուկային վրայ ազդեցութեան մասին` Թաւատեան կ’ըսէ, որ այս տատանումները կրնան յանգեցնել անոր, որ հայկական ապրանքներու արտահանման ծաւալները դէպի Ռուսաստան կրճատուին. «Սակայն նախատեսւում է վերականգնողական աճ: Ե՛ւ հայկական դրամը, ե՛ւ ռուսական ռուպլին համեմատաբար ամրապնդուել են եւ եկել գրեթէ նախկին դիրքին»:
Ռուսաստանի նկատմամբ սահմանափակումները ՀՀ-ի ֆինանսատնտեսական վիճակին վրայ Թաւատեանը կը գնահատէ ե՛ւ լաւ, ե՛ւ վատ:
«Պատժամիջոցների պատճառով ռուպլիով փոխանցումների քանակի կրճատումը էական է լինելու եւ յառաջիկայում չի վերադառնալու իր նախկին չափին: 2021 թուականից փոխանցումներ – ՀՆԱ յարաբերակցութիւնը կազմել է 9 տոկոս: Եթէ նայենք 2014-2015 թուականների յարաբերակցութիւնը, 15 տոկոս էր ու շարունակուելու է կրճատուել 10-20 տոկոսով: Դա նշանակում է, որ այն մարդիկ, որոնք աշխատում են ՌԴ-ում եւ պահում են իրենց ընտանիքները ՀՀ-ում, ստիպուած են լինելու աւելի քիչ դրամական միջոցներ ուղարկել», կը կարծէ տնտեսագէտը:
Առանձին ընտանիքներու տեսանկիւնէն սա վատ է, կը նկատէ Թաւատեանը, սակայն պետութիւնը, որ աշխատուժ կ’արտահանէ, չի նշանակեր, որ ճիշդ քաղաքականութիւն կը վարէ. «Հիմա հակառակ գործընթացն էլ է տեղի ունենում. Ռուսաստանի աշխատաշուկան է գալիս Հայաստան, ինչը մեզ համար դրական է»:
Դիտարկմանը, թէ ռուպլիի անկման հետեւանքով Ռուսաստանէն Հայաստան ժամանած քաղաքացիները գումարային կորուստներ կ’ունենան, քանի որ իրենց փոխանակած գումարը բաւականին քիչ կը կազմէ, տնտեսագէտը կ’ըսէ, որ ՀՀ եկած ռուսերու գրպանին մէջ միայն ռուպլի չէ: «Նրանց մեծ մասն աշխատում է արտասահմանեան կազմակերպութիւններում եւ վարձատրւում տոլարով», կը նկատէ ան:
Սահմանափակումներու դրական կողմն ալ, տնտեսագէտին կարծիքով, այն է, որ ՌԴ-ի տնտեսվարողները այս նոր իրավիճակին մէջ պիտի փորձեն գտնել այլընտրանքային ուղղութիւններ` իրենց դրամական միջոցները տեղաբաշխելու համար. «Եւ այդ այլընտրանքային ուղղութիւնն էլ իրենց ապրանքային ուղիները Ռուսաստան տեղափոխելու համար են: Այս պարագայում Հայաստանը կարող է շահել, որովհետեւ զգալի քանակութեամբ գումարներ կարող են գալ մեր երկիր»:
