Հանքերու թթուային ապարներու օգտագործումը լրջագոյն եւ անկառավարելի բնապահպանական խնդիր է, որ անխուսափելիօրէն կ’առաջանայ բոլոր թունաւոր արտանետումներ ունեցող մետաղական հանքավայրերու շահագործման ընթացքին եւ կրնայ շարունակուիլ հարիւրաւոր տարիներ։ Այս խնդիրի հետ կապուած Հայկական բնապահպանական ճակատ (ՀԲՃ) քաղաքացիական նախաձեռնութիւնը երէկ հարցում ուղղած է ՀՀ բնապահպանութեան նախարար Արծուիկ Մինասեանին, որու բովանդակութիւնը կը ներկայացնենք ձեր ուշադրութեանը.
««Lydian International» ընկերութիւնը 2014 եւ 2015 թուականներին պատուիրել է երկու հետազօտութիւն «Global Resource Engineering» ընկերութեանը, որոնք մեր ունեցած տեղեկութիւններով հասանելի են միայն անգլերէն։ Դրանք են. Amulsar Geochemical Characterization and Prediction Report – 31.08.2014 եւ Amulsar Acid Rock Drainage Management Plan (ARDMP) – 19.02.2015։ Քանի որ բնապահպանութեան նախարարութեան կողմից 2016 թուականի ապրիլ 29-ին տրուած թիւ ԲՓ 35 դրական փորձաքննական եզրակացութեան մէջ ոչ մի խօսք չկայ այս փաստաթղթերում ներկայացուած խնդիրների վերաբերեալ՝ խնդրում ենք պարզաբանել.
1. Արդեօ՞ք կան այս հետազօտութիւնների հայերէն տարբերակները, եթէ այո, ապա որտե՞ղ է կարելի ծանօթանալ դրանց։
2. Արդեօ՞ք բնապահպանութեան նախարարութեան փորձագէտները կամ այլ մասնագէտներ, ինչպէս նաեւ պետական այլ մարմինների ներկայացուցիչներ, պետական գնահատման եւ փորձաքննութեան գործընթացի ընթացքում գնահատել եւ փորձաքննել են վերոնշեալ երկու հետազօտութիւնները։ Եթէ այո, ապա որտե՞ղ է կարելի ծանօթանալ այդ մասնագիտական գնահատականների եւ փորձաքննութեան եզրակացութիւնների արդիւնքներին։
3. Ինչպէ՞ս է ստացուել, որ ԲՓ 35 դրական փորձաքննական եզրակացութեան մէջ չկայ ոչ մի խօսք ոսկիի եւ արծաթի հանքավայրերի շահագործման ընթացքում համաշխարհային մաշտաբով ամենալրջագոյն էքոլոկիական խնդրի՝ հանքերի թթուային տրենաժի մասին»։
Յ.Գ. Ամուլսարի ոսկիի ծրագիրը յաւերժական թթուային ռումբ է, որն էքոլոկիական աղէտի պատճառ կը դառնայ Ջերմուկի, Որոտան-Արփա ջրատար թունելի, Սպանդարեանի եւ Կեչուտի ջրամբարների ու Սեւանայ լիճի, Արփա եւ Որոտան գետերի աւազանների համար։ Հանքի շահագործման դէպքում հարիւրաւոր տարիների ընթացքում ծանր, վտանգաւոր եւ ռատիօաքթիւ մետաղներով շարունակական աղտոտման են ենթարկելու մեր Հայրենիքի եւ տարածաշրջանի քաղցրահամ ու հանքային ջրերի կարեւորագոյն պաշարները։
Հայկական Բնապահպանական Ճակատ (ՀԲՃ) քաղաքացիական նախաձեռնութիւն
