«ԼՂ հիմնախնդրի բանակցային գործընթացում առաջընթացի դրական որեւէ միտում չկայ»,- այս մասին այսօր լրագրողներու հետ հանդիպման ժամանակ յայտնած է ՀՀ Արտաքին գործոց նախարարի տեղակալ Շաւարշ Քոչարեան:
Պատասխանելով հարցին, թէ արդեօք նախագահներու հանդիպման համար միջազգային հանրութենէն հայկական կողմը ստացա՞ծ է ռազմական գործողութիւններ չսկսելու երաշխիքներ, փոխնախարարը նշած է, որ հանդիպումն ու երաշխիքը իրար հետ պէտք չէ կապել:
«Յիշեցնեմ մի բան, որն այսօր շատ է շահարկուում, խօսքը վերաբերում է Վիեննայի եւ Սանկտ Փեթերպուրկի պայմանաւորուածութիւններին: Իրականում կայ կրակի, ռազմական գործողութիւնների դադարեցման ռեժիմն ամրապնդելու մասին 1995 թուականի եռակողմ համաձայնագիր՝ Արցախի, Ատրպէյճանի եւ Հայաստանի միջեւ, եւ դա, ըստ էութեան, Ատրպէյճանի միջազգային պարտաւորութիւնն է: Տրամաբանութիւնը շատ պարզ է, 1994 թուականին ստորագրուեց ռազմական գործողութիւնների եւ կրակի դադարեցման ռեժիմը հաստատելու մասին համաձայնագիրն՝ այն ակնկալիքով, որ պէտք է լինի համապարփակ կարգաւորում: Շատ պարզ տրամաբանութիւն էր, որ դրա համար պէտք է լինի փոխվստահութիւն: Այն հանգամանքը, որ անցել է 20 տարուց աւելի եւ բանակցային գործընթացում առաջընթաց չկայ՝ պայմանաւորուած է հենց դրանով: Նոյնը մենք տեսանք Ապրիլին, երբ Ատրպէյճանը փորձեց վերսկսել ռազմական գործողութիւնները»,- նշած է Շաւարշ Քոչարեան:
Ըստ փոխնախարարին, հրադադարի ռեժիմի ամրապնդումը հայկական կողմի նախապայմանը չէ, այն մէկ կողմէ Ատրպէյճանի պարտաւորութիւնն է, միւս կողմէ՝ համանախագահներու շատ տրամաբանական մօտեցումը. «Ի՞նչպէս կարելի է խօսել առաջընթացի մասին, եթէ կողմերի միջեւ չկայ վստահութիւն: Աւելին, ինքնին այն փաստը, որ Ատրպէյճանը հրաժարւում է իր միջազգային պարտաւորութիւններից՝ արդէն հարցականի տակ է դնում ապագայ ցանկացած համաձայնութիւն: Նա կարող է ստորագրութիւնը դնել այդ համաձայնութեան տակ եւ վաղը չկատարել, ինչի ապացոյցն են հենց այդ նոյն համաձայնագրերի խախտումները»:
Հարցին, թէ ունի՞նք երաշխիք, որ ատրպէյճանական կողմը բանակցելով ռազմական գործողութիւնները պիտի չվերսկսի, Շաւարշ Քոչարեան պատասխանած է. «Ի հարկէ չունենք: Աւելին, բանակցային գործընթացի տեղում դոփելը պայմանաւորուած է այն հանգամանքով, որ ի սկզբանէ Պաքուն ընտրել էր ուժային քաղաքականութիւն՝ ի պատասխան ինքնորոշմանը, եւ առ այսօր այդ քաղաքականութիւնից չի հրաժարուում»:
Դիտարկման, թէ այդ պարագային որքանո՞վ նպատակայարմար է բանակցութիւններու դիմելը, Շաւարշ Քոչարեան նշած է, որ միշտ պէտք է գիտակցիլ, որ երբ խօսքը կը վերաբերի բանակցային գործընթացին, կայ երկու հարթութիւն: Մէկը, ըստ անոր, կը վերաբերի ռազմական գործողութիւնները չվերսկսելուն, այդ նաեւ եռանախագահներու առաքելութիւնն է, միւսը՝ յառաջընթաց բանակցային գործընթացին մէջ ապահովելուն:
«Այս երկու հարթութիւնները միմիանց հետ սերտ կապուած են: Հաշուի առնելով նաեւ ապրիլեան պատերազմը, ակնյայտ է, որ եռանախագահները շեշտադրումն առաջին հերթին դնում են վստահութեան մթնոլորտի վրայ: Այդ տեսակէտից, պէտք է յստակ գիտակցենք, քանի որ շատ անգամ պատկերացումն այսպիսին է, թէ գնում են հանդիպման՝ կարգաւորման հարցում առաջընթաց արձանագրելու: Ցաւօք սրտի, դա դեռեւս այդպէս չէ եւ առաջնային խնդիրը վստահութեան մթնոլորտն է, որն իր հերթին նշանակում է, որ պէտք է այդ սադրանքներին վերջ տրուի: Կամ Ատրպէյճանը պէտք է բերուի կառուցողական դաշտ, աւելին՝ պէտք է լինեն երաշխիքներ, որ կը բացառուեն ստորագրութիւնից հրաժարուելու իրավիճակները, որից յետոյ նոր հնարաւոր կը լինի խօսել առաջընթացի մասին: Ակնյայտ է, որ այսօր չկայ որեւէ դրական միտում, որը թոյլ կը տայ խօսել առաջընթացի մասին բանակցային գործընթացում»,- յայտարարած է Շաւարշ Քոչարեան: