«Անցած տարուայ Յուլիսին հաւաքների մասնակիցների նկատմամբ ոստիկանական բռնութիւնները, հոգեբանական ճնշումները, հետապնդումներն ու յատուկ միջոցների կիրառումը թոյլ են տալիս գնահատելու, որ իրաւապահների կողմից դրսեւորուել է դաժան, անմարդկային, արժանապատւութիւնը նուաստացնող վերաբերմունք», – արձանագրած են հայաստանեան վեց իրաւապաշտպան կազմակերպութիւններ ոստիկանական գունդի գրաւման տարելիցին ընդառաջ՝ այսօր հրապարակած ծաւալուն զեկոյցին մէջ:
Իսկ բռնութիւններու նպատակը, ըստ իրաւապաշտպաններու, հաւաքներու միւս մասնակիցներու շրջանակէն ներս վախի, ճնշման մթնոլորտ ձեւաւորելն ու շարունակուող յետագայ հաւաքներուն մասնակցութիւնը կանխելն էր:
Գիւմրիի լրագրողներու «Ասպարէզ» ակումբի ղեկավար, յուլիսեան ցոյցերու աշխոյժ մասնակից Լեւոն Բարսեղեանի համոզմամբ՝ բռնաճնշումներու ցուցումը ամենաբարձր մակարդակով տրուած է:
Յուլիսեան ցոյցերու օրերուն, ըստ զեկոյցի, ոստիկանութիւնը բերման ենթարկած է աւելի քան 700 մարդու, այդ շարքին՝ յարակից փողոցներու պատահական անցորդներու: 60-էն աւելի մարդ ալ ձերբակալուած է զանգուածային անկարգութիւններու, անօրինական
հաւաքներ կազմակերպելու եւ մասնակցելու, իրաւապաշտպաններու որակմամբ՝ շինծու մեղադրանքներով:
150 էջանի աշխատութեան հեղինակները առանձին բաժինով անդրադարձած են ոստիկանութեան կիրառած յատուկ միջոցներու իրաւաչափութեան՝ արձանագրելով, որ անոնք՝ 3 արցունքաբեր կազերը եւ 97 լուսաձայնային նռնակները ապօրինաբար գործի դրուած են խաղաղ հաւաքներու մասնակիցներու նկատմամբ:
«Իրազեկ քաղաքացիների միաւորման» անդամ Դանիէլ Իոաննիսեանը ըսած է․ – «Ոստիկանները կրակելուց յետոյ կիլզաները վերցրել են եւ շպրտել են ցուցարարների ուղղութեամբ՝ որպէս յաւելեալ ահաբեկում կամ․․․ Ամէն դէպքում որեւիցէ տեղ գրուած չի, որ այս երկաթի կտորը կարելի է նետել ցուցարարներու վրայ: Քաղաքացի կա, ում մարմնից 75 բեկոր է հանուել բժիշկների կողմից: Դա անգամ պատերազմի գօտում մեղմ ասած ամէն վիրաւորի հետ չի պատահում: 8 քաղաքացի աչքից է զրկուել ոստիկանութեան այս գործողութիւնների արդիւնքում»:
Խօսքի ազատութեան պաշտպանութեան կոմիտէի ղեկավար Աշոտ Մելիքեանը յիշեցուցած է, որ պատասխանատուութիւնը ստանձնած են բացառապէս քաղաքացիական անձինք․ – «Միտումնաւոր հաշուեյարդար տեսնելու միտում է նկատուել: Եւ այսքանից յետոյ չեմ կարծում, որ այս իրավիճակում բոլոր մեղաւորները կը յայտնաբերուեն»:
Զեկոյցը կ’անդրադառնայ նաեւ պատճառներուն, թէ ինչու զինուած գործողութիւնը մեծ աջակցութեան արժանացաւ փողոցը:
«Իրաւունքների պաշտպանութիւն առանց սահմանների» հասարակական կազմակերպութեան նախագահ Հայկուհի Յարութիւնեան․ – «Խաղաղ հաւաքների այդ լայնամասշտաբ ծաւալումը որպէս նախապատմութիւն ունէր երկրում տիրող ընդհանուր սոցիալական, տնտեսական անարդարութեան, դժգոհութեան կուլմինացիոն փուլի առկայութիւնը, որը յանգեցրեց դրան եւ կարծես թէ զարթօնքի ճիչ հանդիսացաւ քաղաքացիների համար»:
«Մարդու իրաւունքների խախտումները Հայաստանում 2016 թ․ յուլիսի 17-30-ը» վերնագրով զեկոյցը կ’աւարտի իշխանութեան տարբեր օղակներուն ուղղուած առաջարկութիւններով: